Science With Ruchira

Science With Ruchira is a channel devoted to presenting science, mathematics, and philosophy concepts in a simplified manner for a Sinhala-speaking audience


Science With Ruchira

මොරටුව විශ්ව විද්‍යාලය හරහා පැවැත්වෙන, BIT (External) Degree එක සඳහා මෙම වසර බඳවාගැනීම් පිලිබඳ දැනුවත් කිරෙමේ වැඩසටහනක් හෙට (මැයි 1) දින හවස 5.30 ට පැවැත්වෙනවා.
මේ සඳහා උනන්දුවක් දක්වන අය සඳහා පහත යොමුව හරහා ලියාපදිංචි වී සහභාගී වෙන්න පුළුවන් :
Topic: BIT awareness Creation Session
When: May 1, 2025 05:30 PM Colombo
Register in advance for this webinar:
learn.zoom.us/.../register/WN_0Qsfn6prQSibz1r0U7P5…

2 days ago | [YT] | 221

Science With Ruchira

සහසක් නිමවුම් ප්‍රදර්ශනය ගැන පුංචි මතක් කිරීමක්!
ඔබට මේ සති අන්තයේ කාලයක් තිබෙනවානම් ප්‍රදර්ශනය බලන්න BMICH වෙත එන්න.
ප්‍රදර්ශනයට අමතරව විශේෂ සම්මන්ත්‍රණ මාලාවකුත් සමගාමීව පැවැත්වෙනවා.

1 week ago | [YT] | 694

Science With Ruchira

හිතවත් සහෘදයිනි,
මම ඊළඟට කරන්න ඉන්න "ජීවිතයට දර්ශනවාදය" යටතේ වීඩියෝ එක ඇතුලේ, කතාංගය ගොඩනැගීම සඳහා නිමිත්තක් මතු කර ගැනීමට මට සහය වෙන්න.

"අප විසින් සර්වබලධාරී දෙවියන්ගේ පැවැත්ම විශ්වාස කිරීමේ අර්ථයක් තියනවාද?" යන පැනයට ඔබ "වඩාත් එකඟවන" අදහස කුමක්ද?

2 weeks ago | [YT] | 963

Science With Ruchira

රුචිර කියන්නේ ලංකාවේ විද්‍යාත්මක ශේත්රයේ ඉන්න දැවැන්තම චරිතයක්!

මම කියන්නේ, රුචිර සෝමවීර (@Ruchira Somaweera) . මම රුචිරගේ content follow කරන්නේ දැන් අවරුදු 10කට වඩා වැඩි කාලයක ඉඳලා.

මේ ළඟදී ඔහු දාලා තිබුනා වීඩියෝ එකක්, ඔහු සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම කොරල් පර ගවේෂණයකට ගිය වෙලාවක මුහුදේ දියවැල් වලට හසු වූ අවස්ථාවක්, මුහුද ඇතුලේ ඉඳලා. තව අවස්ථාවක ඔහු යෝධ මඩුවෙක් සමග පිහිනන අවස්ථාවක්. මඩුවා ඔහු වගේ දෙකක් ඇති! ඔහු Nat Geo Explorer කෙනෙක්, ගෝලීයව ඉහල පිළිගැනීමක් සහිත විද්‍යාඥයෙක්!

ඔහුගේ සමහර වීඩියෝ දකිනකොට මට හිතෙනවා අපරාදේ මම මගේ ශේත්‍රය තෝරගත්තේ කියලා. ඒ මට්ටමට මාව inspire කරන්න පුළුවන් අය ඉන්නේ අතේ ඇඟිලි ගානකටත් අඩුවෙන්.

මම නෙමෙයි, මුළු ලංකාවටම ඔහු වගේ චරිතයකින් inspire වෙන්න, ජීවිතය කොච්චර ලොකුද තේරුම් ගන්න. කොච්චර දේවල් මිනිස්සුන්ට කරන්න පුලුවන්ද වගේම හොඳ මනුස්සයෙක් වෙන්නේ කොහොමද කියලා තේරුම් ගන්න හොඳ අවස්ථාවක් ඔහු උදා කරලා තියනවා. ඒ ඔහුගේම සිංහල YouTube නාලිකාවක් පටන් අරගෙන. ඒකේ නම "යං සත්තු බලන්න" එහෙමත් නැත්නම් RuGoesWild. (youtube.com/@RuGoesWild.

ඔබ අනිවාර්යයෙන් එකතු විය යුතු YouTube නාලිකාවක්!

ඔහුගේ එක වීඩියෝ එකක් බැලුවොත් එම වීඩියෝ වලින් කොච්චර සාරයක් තියනවාද කියලා හිතෙයි. මම තවමත් ලංකාවේ ඒ වගේ මට්ටමේ විද්‍යා සන්නිවේදනයක් දැකලා නැහැ.

PS: මේ රූපෙ දාල තියෙන්නේ ඔහු ලඟදි දාපු වීඩියෝවක thumnbail එකක්. ඔහු කොහෙද මුහුදක රාත්‍රියේ කිමිදිලා මුහුදු මකරෙක් හොයාගත්තු අවස්ථාවක්. මකරු, නයි, මාළු, කබරයෝ ඔය ඕනේ එකෙක් රුචිරට ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි.

ඔහු වෙනස්ම චරිතයක්!


(youtube.com/@RuGoesWild, ඔබේ interest එක නෙමේ නම් subscribe කරන්න එපා. නමුත් ඔබ දන්නා කෙනෙක් ඇති inspire වෙන්න පුළුවන්. ඔහු සමග බෙදාගන්න!

3 weeks ago (edited) | [YT] | 1,423

Science With Ruchira

ඔය AI කලාව ගැන මම පැත්තක් අරගෙන ගොඩක් කල්!


මේ දවස් වල ඔය Gibili කලාව ගැන ලොකු කතාවක් තියනවා. කලාකරුවන් කිහිපදෙනෙක් අවරුදු ගණනක අධ්‍යනයෙන් පසුව ගොඩනගපු art style එකක්, බොහෝවිට copyright තියන පින්තූරත් ඇතුළුව AI මොඩලයක් train කරන්න අරගෙන, ඕනෑම කෙනෙක්ට භාවිතා කරන්න ලබා දීපු දේ ගැන. මෙය සදාචාරාත්මකද නැද්ද?


මීට අවරුදු දහස් ගණනකට කලින් තේසියස් කියලා මිනිහෙක්ට නැවක් තිබුනා. ඔය නැව හරි ප්‍රසිද්ධයිලු ලෝකේ ඒ කාලේ මොකද ඕකෙන් තමයි තේසියස් ගිහිල්ලා ක්‍රීට් දූපතේ හිටපු මිනොටෝර් (අර්ධ අශ්ව, අර්ධ මිනිස් රකුසෙක් --> ඉස්සර හිටියාලු එහෙම අය) පරාජය කලේ. පස්සේ තේසියස් එයාගේ මුළු වීර චාරිකාවම ගිහිල්ලා තියෙන්නෙත් ඔය නැවේම තමයි.


දැන් ඉතින් වසර ගණනාවක් මුහුදේ ගමන් කරනකොට නැවක් මොකද වෙන්නේ, කාලයත් සමග, එකේ ලී දිරනවා, කඹ දිරනවා, ගහපු යකඩ කෑලි දිරනවා. ඉතින් එතකොට තේසියස් මොකද කරන්නේ, ඒ කෑලි ගලවලා වරායේ කොහෙහරි ගොඩකට දාලා. අර කෑල්ල replace කරනවා. දැන් ඔහොම ගියාම දවසක් ආවාලු, අර නැවේ හැම කොටසක්ම තේසියස් අයින් කරලා අලුතින් දාපු!


මට දැන් කියන්න, දැන් තියෙන්නේ තේසියස්ගේ නැවද නැත්නම් වෙනත් එකක්ද?


මෙහෙමත් හිතන්න කව්රුහරි ගිහින් අර ඉවත් කරපු කොටස් ටික නැවත පිහදාලා අරගෙන ආයෙත් නැවක් හැදුවා කියලා. දැන් නැව් දෙකක් තියනවා. අලුතින් ලෑලි ගහපු නැවයි, පරණ බඩු වලින් හදපු නැවයි.
දැන් තේසියස්ට කියනවා ඔය නැව් දෙකෙන් එකක් තෝරාගන්න කියලා. මොකක්ද හරි නැව?
මොකක්ද එයා දිගටම පදින්නේ, මොකක්ද පුච්චලා දාන්නේ?


මේක ලස්සන philosophical paradox එකක්. අපිට මේකෙන් තෝරාගන්න කියන්නේ, දෙයක අනන්‍යතාවය (identity) එක එහෙම නැත්නම් ආත්මය (spirit/ Geist) තියෙන්නේ අඛණ්ඩතාවය සහ එහි අරමුණ තුලද (ලෑලි ගහපු නැව), නැත්නම් ඒක මුලින් ගොඩනගපු හැටි සහ එයට ගිය effort එක තුලද කියන එක තුලද?
ඔබ හිතන්නේ මොකක්ද?


මම හිතන්නේ first principes විදිහට ගත්තොත්, දෙයක ආත්මය එහි continuity සහ purpose, එක තුල තියනවා කියලා. මට හිතෙන්නේ identity එක ඇවිල්ල අර්ථ දැක්වෙන්නේ ඒ දේ ගිය journey එක ඒ ඇතුලේ සිදු වෙච්ච, සිදු කරපු පරිවර්තනය හින්ද මිසක් එක හැදුවේ කව්ද, කොහොමද inspire උනේ, ඇන්දේ මොන පාටින්ද, වර්ණ ගෙනාවේ කොහෙන්ද කියන එකේ නෙමේ.


දැන් AI කලාව ගැන සලකලා බැලුවොත්, ඒවා ගොඩනැගෙන්නේ හිතා ගන්න බැරි තරම්, විවිධ පින්තූර දිහා අල්ගොරිතමයක් බලල ඒවාගෙ ගොඩනැගෙන රටාවන් ඉගනගෙන ඒ අනුසාරයෙන්. AI විවේචකයෝ කියන්නේ මේක හොරකමක් කියලා, මොකද යම් කලා ශෛලියක ආභාෂය, AI කලාකරුවන්ගේ අනුදනිමෙන් තොරව ගන්නා නිසා.


හැබැයි, ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ කලාව කොහොමත් දේවල් ආභාෂයෙන් තමයි ගොඩනැගෙන්නේ, පරිනාමය වෙන්නේ. එතකොට, original කියන ඉර අපි කොහෙන්ද ගහන්නේ?


හිතන්න කවදාහරි AI තම ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණයක් කළා කියලා, එතකොට AI නිසා ඒක original වෙන්නේ නැද්ද? ඒ කියන්නේ AI art original නැත්නම්, මිනිහාගේ කලාව කොහොමද original කියන්නේ, මොකද එකෙත් සියවස් ගණනක අන් අයගේ කලාවෙන් ලබාගත් අභාෂය, ක්‍රමවේද සහ තාක්ෂනය ගැබ් වෙලා තියනවා.
කලින් කතා කළා වගේ, ආත්මය තියෙන්නේ ස්ථිතික හිමිකාරිත්වයක් (static ownership) ඇතුලේ නෙමේ, ගතික උපයෝගීතාවයක් (dynamic utility) ඇතුලේ!


මිනිස්සු celebrate කරන්න ඕනේ තේසියස් දැන් නැගලා යන නැව මිසක්, වරායෙ තැනක වැටිලා තියන පරණ ලී, කඹ කෑලි ටිකක් නෙමෙයි!


ඔබ celebrate කරන්නේ මොකක්ද?

www.facebook.com/sciencewithruchira

4 weeks ago (edited) | [YT] | 1,754

Science With Ruchira

ඔබට මතක ඇති මගේ බකට් කංකුං පද්ධතිය (https://youtu.be/_igBDHCZGOI). මේ යුනිට් එක මම ටිකක් ලොකු කළා. දැන් ගෙදරටම එක යුනිට් එකක් ඇති. මේ අද කපන්න යන්නේ 7 වෙනි පාරට ( 7 x 80 = Rs. 560).

හදන්න යන්නේ විනාඩි 15යි. අස්වැන්න හැම සති දෙකකට වරක්ම.

1 month ago | [YT] | 1,201

Science With Ruchira

මම සහභාගී වූ වැඩසටහන් වලින්, වැඩසටහනෙන් පසුව බලනකොට, මමත් රසවින්ඳ වැඩසටහනක්.

1 month ago | [YT] | 116

Science With Ruchira

මිනිස්සුන්ට අහඹු වෙන්න හරි අමාරුයි!


අද ජ්‍යාත්‍යන්තර ගණිත දිනය මාර්තු 14 (π ≈ 3.14). මම ඊයේ මේ page (www.facebook.com/sciencewithruchira) එකේ පුංචි පර්යේක්ෂණයක් කළා. මම කිව්වා, 1: 1000 දක්වා ඕනෙම පූර්ණ සංක්‍යා 5ක් ලියා තබන්න කියලා.


ඕනේම පහක්, කිසිම නීතියක් නැහැ. 1:1000 ත් අතර පූර්ණ සංක්‍යා වෙන්න ඕනේ, එච්චරයි!


මට මේ page එකට ලැබුණු උත්තර 170ක් අතරින්, ඉහල අවශ්‍යතා සපුරපු උත්තර 2046 තිබුනා. මිනිස්සු අහඹු නම්, ඒ කියන්නේ 1:1000 දක්වා බෝල තියන මල්ලකින්, නැවත දැමීමක් සහිතව අහඹු ලෙස ලබා ගන්නා කියන (මතකද අපි ඉස්කෝලේ ඉගනගත්තා) තරම් අහඹු නම්, එකම සංක්‍යාවක් ලැබීමේ සම්භාවිතාවය P.n = 2.047 වෙන්න ඕනේ. එහෙම අහඹු තෝරාගැනීමට උදාහරණයක් මම පහල දක්වා තිබෙනවා.
හැබැයි මිනිස්සුන්ට අහඹු වෙන්න හරි අමාරුයි!


1) අපි කැමතියි ගොඩක් අන්ත වලට නැඹුරු වෙන්න, එක්කෝ පුංචි පැත්තට නැත්නම් ලොකු පැත්තට. අපේ තේරීම් තියන රූපය බලන්න.


2) අපි හරි කැමතියි රටා වලට,23,45,55,56,67, 78,111, 123, 333, 256, 456, 555, 666, 777, 888, 999. අපේ තේරීම් අතරේ ගොඩක් දෙනෙක් අතර ගතානුගතික රටාවක් තියනවා. හැබැයි අපි හිතනවා අපි random කියලා


3) අපේ තෝරාගැනීම් හරිම නිර්දයයි සමහර වෙලාවට, උදාහරණයකට අංක 360, හරි ප්‍රයෝජනවත් සංක්‍යාවක්, එය 7 සහ 0 හැර සියලුම ඉලක්කම් වලින් ඉතුරු නැතිව බෙදෙනවා, එයට සාධක (divisors) 24ක් තියනවා ඔරලෝසුව බලන අවස්ථාවේ ඉඳලා අපේ දින, වෙලාව, අපේ දිශාව ගොඩක් මිනුම් මේ හැමදේටම පාදක වෙන්නේ එකයි. හැමදාම අපි භාවිතා කරන මේ ඉලක්කම අපිට අමතක වෙලා, එකම එක්කෙනෙක්ට විතරයි මේ සංක්‍යාව මතක තිබුනේ, එය සාමාන්‍ය සම්භාවිතාවයටත් වඩා අඩුයි.


මේ කතාව ඉලක්කම් ගැන උනාට, අද ගණිත දිනයේදී මට හිතෙනවා මෙය ජීවිතයටත් අදාලයි කියලා.


අපේ ජීවිතයේ අපිට තෝරාගන්න ගොඩාක් දේවල්, අවස්ථා, මාර්ග තිබුනාට, අපි හැමතිස්සෙම තෝරාගන්නේ හරිම පටු, ගතානුගතික විදිහට! ඒ තෝරාගැනීම් අතර ගොඩක් දෙනෙක්ට අපිට ජීවිතයේ ගොඩක් වැදගත් දේවල් අමතක වෙනවා!


PS: තව වැදගත් දෙයක්, අද මම මේ පෙන්වපු එකේ ලස්සන භාවිතයක් තියනවා, සමහර මුදල් වංචා කාරයෝ මුදල් විශුද්ධි කරණය කරනවා එක එක ක්‍රම හරහා. බොරු බිල්, ඉලක්කම් දාලා එම වංචා මුදල් තමුන්ට ඇත්තටම ආවා කියලා පෙන්වනවා. හැබැයි එහෙම වෙනකොට අල්ල ගන්න විදිහක් තියනවා ගණිතයේ, එකට කියන්නේ බෙන්ෆොර්ඩ්ගේ නීතිය කියලා, (Benford's Law). ඒ කියන්නේ ස්වාභාවිකව පැතිරගිය සංඛ්‍යාත්මක දත්ත වල, ඉලක්කම් පැතිර යන්නේ එක්තරා ගණිතමය රටාවකට. හැබැයි හොර දත්ත දානකොට මේ වගේ දත්ත ගොනු වෙන නිසා, ඒ වගේ සැකසහිත මූල්‍යමය පද්ධති හඳුනා ගන්න මේ ක්‍රමය භාවිතා වෙනවා.

1 month ago | [YT] | 965

Science With Ruchira

සමහර සමීක්ෂණ තියනවා ජීවිතය දිහා බලන විදිහ පවා වෙනස් කරන. මේ එහෙම එකක්!
ඇමරිකාවේ Bureau of Labor Statistics ආයතනය මගින් අවරුදු 10ක් (2009-2019) දක්වා පුරවැසියන් දහස් ගණනක් එකතු කරගනිමින් පරීක්ෂණයක් සිදු කළා. විවිධ සමාජ මට්ටම්, ප්‍රදේශ, ධනවත්කම්, උගත්කම් සමාජ මට්ටම් තිබෙන අයගේ නියෝජ්‍ය නියැදියක් මෙහිදී යොදා ගත්ත. එහි ප්‍රධාන වශයෙන් සොයා බැලුවේ, පුද්ගලයෙක් තම වයස අනුව කාලය ගත කරන එක් එක් පුද්ගල කණ්ඩායම් මොනවාද කියලා. අර කියපු වෙනස්කම් මොනවා තිබ්බත්, මේ ගැන සොයා බැලුවාම හැම කෙනෙක්ගෙම වගේ එක්තරා රටාවක් මතු වෙලා පෙනෙනවා.


මේ දත්ත අපේ ජීවිත ගැන ලොකු කතාවක් කියනවා.


1) අපි කොහෙද රැකියාව කරන්නේ, කා සමගද කියන එක ජීවිතයට ගොඩක් බලපානවා. ඒ කාලය, තමුන්ගේ පවුලේ අය, මිතුරන් හෝ සමහර විට දරුවන් සමග ගතකරන කාලයටත් වැඩියි. තමුන්ට support කරන toxic නැති cowerkers ලා කියන්නේ ඇත්තටම ආශිර්වාදක් ජීවිතයට


2) දෙමවුපයන් ඇතුළු තම මුල් පවුලේ අය සමග ගෙවන කාලය ඉතාම ඉක්මනින් කෙටි වෙන එකක්. පවුල, දෙමවුපියන් කියන්නේ ගොඩක් දෙනෙක්ට ශක්තියක් ගෙනදෙන තැනක්, ඒහෙම උනත් ඒ සඳහා කාලය වෙන්කරගන්න මිනිස්සුන්ට අමාරු වෙලා


3) දරුවෝ අපිත් එක්ක ඉන්නේ බොහොම ටික කාලකට විතරයි, ඉන් පස්සේ ඔවුන් ඈත් වෙලා යනවා. ඔවුන් සමග ඉන්න කාලය ජීවිතයේ සැබෑම වටිනා කාලයක්, වෙනත් දේ සඳහා ඒ කාලය වැයකිරීම අපරාදයක්


4) ඔබව හරියටම තේරුම් ගත ජීවිතයට සැබෑම ශක්තියක් වන ආදරණීය සහකරුවෙක් සහ සහකාරියක් කියන්නේ, ජීවිතයේ හම්බෙන බොහෝ චරිත අතරින් ඔබේ ජීවිතයේ වැදගත්ම කෙනයි. ඔබට වැඩිපුරම කාලය ගතකරන්න වෙන්නේ ඔහු හෝ ඇය සමගයි. ඔබට ලං වෙලා ඉන්න මේ කෙනා කව්ද කියන එක, ජීවිතයේ ගමන්මග තීරණය කරන්න බලපාන දෙවනියට ලොකුම කාරණාවයි.


5) කව්රු හිටියත්, අන්තිමට තමුන්ටම තමුන් තමයි! වැඩිපුරම කාලයක් ඔබට ගෙවන්න වෙන්නේ ඔබ සමගමයි. මේ කාලය වයසට යනකොට එන්න එන්න වැඩිවෙනවා. ඔබ ඔබ ගැන තිබෙන අභිමානය, තම ජීවිතය ගෙවූ හැටි ගැන තිබෙන සතුට හෝ දුක සමග පැය ගණන්, දවස් ගණන් ඔබට ඔබ සමගම තනි වෙන්න වෙනවා.
සැබවින්ම ඔබට, මොනවා තිබුනත් නැතත්, මොන තත්වය යටතේ උනත්, ඔබ සමගම කෙතරම් සතුටින් ඉන්න පුලුවන්ද කියන හැකියාව, ජීවිතයේ දීර්ඝකාලීන සතුට තීරණය කරන ප්‍රධානතම කාරණාවයි!

2 months ago | [YT] | 2,341

Science With Ruchira

කෘෂිකර්මාන්ත ශේත්රයේ නවනිර්මාණ සහ නවෝත්පාදන සඳහා, කෘෂිකර්මාන්ත අමාත්‍යාංශය හරහාම අවශ්‍ය කරන උදව් කරන ව්‍යාපෘතියක් තියනවා. මෙහි නම Agro Revolution.
කාර්යසාධනය ඇගයීම්, පරීක්ෂණ වලට සහය වීම, ශේත්රයේ අදාළ අංශ සම්බන්ධ කිරීම මෙන්ම ඉහල කාර්යසාධනයක් සහිත වියාපෘති සඳහා මූල්‍ය පහසුකම් සැලසීමටත් මෙම වියාපෘතිය සඳහා අවස්තාව ලැබෙනවා.

මෙවර මෙය ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ තුන්වන වසරටයි. ඔබ හෝ ඔබ දන්නා කෙනෙක් සිදුකර ඇති නිෂ්පාදන මට්ටමේ හෝ ඒ සඳහා ඉහල විභවයක් ඇති නිර්මාණ සඳහා විසේශයෙන් මේ සඳහා අයදුම් පත් ඉදිරිපත් කරන මෙන් දන්වා සිටිනවා.

මමත් මෙම වියාපෘතිය සඳහා සම්බන්ධ වෙන්නේ තුන්වන වසරටයි. පුද්ගලික වශයෙන්, බොහෝ නිර්මාණකරුවන්ට හරහා අමාත්යංශය හරහාම ගොඩක් අවස්ථා ලබාගන්න පුළුවන් ඉතාම හොඳ වියාපෘතියක්.
පුද්ගලිකවම නිර්දේශකරනවා!

PS: අයදුම්පත් බාරගැනීම 02/28 දකවා දීර්ඝ කර තිබෙනවා

2 months ago (edited) | [YT] | 483