Science With Ruchira
ඔය AI කලාව ගැන මම පැත්තක් අරගෙන ගොඩක් කල්! මේ දවස් වල ඔය Gibili කලාව ගැන ලොකු කතාවක් තියනවා. කලාකරුවන් කිහිපදෙනෙක් අවරුදු ගණනක අධ්‍යනයෙන් පසුව ගොඩනගපු art style එකක්, බොහෝවිට copyright තියන පින්තූරත් ඇතුළුව AI මොඩලයක් train කරන්න අරගෙන, ඕනෑම කෙනෙක්ට භාවිතා කරන්න ලබා දීපු දේ ගැන. මෙය සදාචාරාත්මකද නැද්ද? මීට අවරුදු දහස් ගණනකට කලින් තේසියස් කියලා මිනිහෙක්ට නැවක් තිබුනා. ඔය නැව හරි ප්‍රසිද්ධයිලු ලෝකේ ඒ කාලේ මොකද ඕකෙන් තමයි තේසියස් ගිහිල්ලා ක්‍රීට් දූපතේ හිටපු මිනොටෝර් (අර්ධ අශ්ව, අර්ධ මිනිස් රකුසෙක් --> ඉස්සර හිටියාලු එහෙම අය) පරාජය කලේ. පස්සේ තේසියස් එයාගේ මුළු වීර චාරිකාවම ගිහිල්ලා තියෙන්නෙත් ඔය නැවේම තමයි. දැන් ඉතින් වසර ගණනාවක් මුහුදේ ගමන් කරනකොට නැවක් මොකද වෙන්නේ, කාලයත් සමග, එකේ ලී දිරනවා, කඹ දිරනවා, ගහපු යකඩ කෑලි දිරනවා. ඉතින් එතකොට තේසියස් මොකද කරන්නේ, ඒ කෑලි ගලවලා වරායේ කොහෙහරි ගොඩකට දාලා. අර කෑල්ල replace කරනවා. දැන් ඔහොම ගියාම දවසක් ආවාලු, අර නැවේ හැම කොටසක්ම තේසියස් අයින් කරලා අලුතින් දාපු! මට දැන් කියන්න, දැන් තියෙන්නේ තේසියස්ගේ නැවද නැත්නම් වෙනත් එකක්ද? මෙහෙමත් හිතන්න කව්රුහරි ගිහින් අර ඉවත් කරපු කොටස් ටික නැවත පිහදාලා අරගෙන ආයෙත් නැවක් හැදුවා කියලා. දැන් නැව් දෙකක් තියනවා. අලුතින් ලෑලි ගහපු නැවයි, පරණ බඩු වලින් හදපු නැවයි. දැන් තේසියස්ට කියනවා ඔය නැව් දෙකෙන් එකක් තෝරාගන්න කියලා. මොකක්ද හරි නැව? මොකක්ද එයා දිගටම පදින්නේ, මොකක්ද පුච්චලා දාන්නේ? මේක ලස්සන philosophical paradox එකක්. අපිට මේකෙන් තෝරාගන්න කියන්නේ, දෙයක අනන්‍යතාවය (identity) එක එහෙම නැත්නම් ආත්මය (spirit/ Geist) තියෙන්නේ අඛණ්ඩතාවය සහ එහි අරමුණ තුලද (ලෑලි ගහපු නැව), නැත්නම් ඒක මුලින් ගොඩනගපු හැටි සහ එයට ගිය effort එක තුලද කියන එක තුලද? ඔබ හිතන්නේ මොකක්ද? මම හිතන්නේ first principes විදිහට ගත්තොත්, දෙයක ආත්මය එහි continuity සහ purpose, එක තුල තියනවා කියලා. මට හිතෙන්නේ identity එක ඇවිල්ල අර්ථ දැක්වෙන්නේ ඒ දේ ගිය journey එක ඒ ඇතුලේ සිදු වෙච්ච, සිදු කරපු පරිවර්තනය හින්ද මිසක් එක හැදුවේ කව්ද, කොහොමද inspire උනේ, ඇන්දේ මොන පාටින්ද, වර්ණ ගෙනාවේ කොහෙන්ද කියන එකේ නෙමේ. දැන් AI කලාව ගැන සලකලා බැලුවොත්, ඒවා ගොඩනැගෙන්නේ හිතා ගන්න බැරි තරම්, විවිධ පින්තූර දිහා අල්ගොරිතමයක් බලල ඒවාගෙ ගොඩනැගෙන රටාවන් ඉගනගෙන ඒ අනුසාරයෙන්. AI විවේචකයෝ කියන්නේ මේක හොරකමක් කියලා, මොකද යම් කලා ශෛලියක ආභාෂය, AI කලාකරුවන්ගේ අනුදනිමෙන් තොරව ගන්නා නිසා. හැබැයි, ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ කලාව කොහොමත් දේවල් ආභාෂයෙන් තමයි ගොඩනැගෙන්නේ, පරිනාමය වෙන්නේ. එතකොට, original කියන ඉර අපි කොහෙන්ද ගහන්නේ? හිතන්න කවදාහරි AI තම ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණයක් කළා කියලා, එතකොට AI නිසා ඒක original වෙන්නේ නැද්ද? ඒ කියන්නේ AI art original නැත්නම්, මිනිහාගේ කලාව කොහොමද original කියන්නේ, මොකද එකෙත් සියවස් ගණනක අන් අයගේ කලාවෙන් ලබාගත් අභාෂය, ක්‍රමවේද සහ තාක්ෂනය ගැබ් වෙලා තියනවා. කලින් කතා කළා වගේ, ආත්මය තියෙන්නේ ස්ථිතික හිමිකාරිත්වයක් (static ownership) ඇතුලේ නෙමේ, ගතික උපයෝගීතාවයක් (dynamic utility) ඇතුලේ! මිනිස්සු celebrate කරන්න ඕනේ තේසියස් දැන් නැගලා යන නැව මිසක්, වරායෙ තැනක වැටිලා තියන පරණ ලී, කඹ කෑලි ටිකක් නෙමෙයි! ඔබ celebrate කරන්නේ මොකක්ද?www.facebook.com/sciencewithruchira
1 month ago (edited) | [YT] | 1,754
Science With Ruchira
ඔය AI කලාව ගැන මම පැත්තක් අරගෙන ගොඩක් කල්!
මේ දවස් වල ඔය Gibili කලාව ගැන ලොකු කතාවක් තියනවා. කලාකරුවන් කිහිපදෙනෙක් අවරුදු ගණනක අධ්‍යනයෙන් පසුව ගොඩනගපු art style එකක්, බොහෝවිට copyright තියන පින්තූරත් ඇතුළුව AI මොඩලයක් train කරන්න අරගෙන, ඕනෑම කෙනෙක්ට භාවිතා කරන්න ලබා දීපු දේ ගැන. මෙය සදාචාරාත්මකද නැද්ද?
මීට අවරුදු දහස් ගණනකට කලින් තේසියස් කියලා මිනිහෙක්ට නැවක් තිබුනා. ඔය නැව හරි ප්‍රසිද්ධයිලු ලෝකේ ඒ කාලේ මොකද ඕකෙන් තමයි තේසියස් ගිහිල්ලා ක්‍රීට් දූපතේ හිටපු මිනොටෝර් (අර්ධ අශ්ව, අර්ධ මිනිස් රකුසෙක් --> ඉස්සර හිටියාලු එහෙම අය) පරාජය කලේ. පස්සේ තේසියස් එයාගේ මුළු වීර චාරිකාවම ගිහිල්ලා තියෙන්නෙත් ඔය නැවේම තමයි.
දැන් ඉතින් වසර ගණනාවක් මුහුදේ ගමන් කරනකොට නැවක් මොකද වෙන්නේ, කාලයත් සමග, එකේ ලී දිරනවා, කඹ දිරනවා, ගහපු යකඩ කෑලි දිරනවා. ඉතින් එතකොට තේසියස් මොකද කරන්නේ, ඒ කෑලි ගලවලා වරායේ කොහෙහරි ගොඩකට දාලා. අර කෑල්ල replace කරනවා. දැන් ඔහොම ගියාම දවසක් ආවාලු, අර නැවේ හැම කොටසක්ම තේසියස් අයින් කරලා අලුතින් දාපු!
මට දැන් කියන්න, දැන් තියෙන්නේ තේසියස්ගේ නැවද නැත්නම් වෙනත් එකක්ද?
මෙහෙමත් හිතන්න කව්රුහරි ගිහින් අර ඉවත් කරපු කොටස් ටික නැවත පිහදාලා අරගෙන ආයෙත් නැවක් හැදුවා කියලා. දැන් නැව් දෙකක් තියනවා. අලුතින් ලෑලි ගහපු නැවයි, පරණ බඩු වලින් හදපු නැවයි.
දැන් තේසියස්ට කියනවා ඔය නැව් දෙකෙන් එකක් තෝරාගන්න කියලා. මොකක්ද හරි නැව?
මොකක්ද එයා දිගටම පදින්නේ, මොකක්ද පුච්චලා දාන්නේ?
මේක ලස්සන philosophical paradox එකක්. අපිට මේකෙන් තෝරාගන්න කියන්නේ, දෙයක අනන්‍යතාවය (identity) එක එහෙම නැත්නම් ආත්මය (spirit/ Geist) තියෙන්නේ අඛණ්ඩතාවය සහ එහි අරමුණ තුලද (ලෑලි ගහපු නැව), නැත්නම් ඒක මුලින් ගොඩනගපු හැටි සහ එයට ගිය effort එක තුලද කියන එක තුලද?
ඔබ හිතන්නේ මොකක්ද?
මම හිතන්නේ first principes විදිහට ගත්තොත්, දෙයක ආත්මය එහි continuity සහ purpose, එක තුල තියනවා කියලා. මට හිතෙන්නේ identity එක ඇවිල්ල අර්ථ දැක්වෙන්නේ ඒ දේ ගිය journey එක ඒ ඇතුලේ සිදු වෙච්ච, සිදු කරපු පරිවර්තනය හින්ද මිසක් එක හැදුවේ කව්ද, කොහොමද inspire උනේ, ඇන්දේ මොන පාටින්ද, වර්ණ ගෙනාවේ කොහෙන්ද කියන එකේ නෙමේ.
දැන් AI කලාව ගැන සලකලා බැලුවොත්, ඒවා ගොඩනැගෙන්නේ හිතා ගන්න බැරි තරම්, විවිධ පින්තූර දිහා අල්ගොරිතමයක් බලල ඒවාගෙ ගොඩනැගෙන රටාවන් ඉගනගෙන ඒ අනුසාරයෙන්. AI විවේචකයෝ කියන්නේ මේක හොරකමක් කියලා, මොකද යම් කලා ශෛලියක ආභාෂය, AI කලාකරුවන්ගේ අනුදනිමෙන් තොරව ගන්නා නිසා.
හැබැයි, ප්‍රශ්නය තියෙන්නේ කලාව කොහොමත් දේවල් ආභාෂයෙන් තමයි ගොඩනැගෙන්නේ, පරිනාමය වෙන්නේ. එතකොට, original කියන ඉර අපි කොහෙන්ද ගහන්නේ?
හිතන්න කවදාහරි AI තම ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණයක් කළා කියලා, එතකොට AI නිසා ඒක original වෙන්නේ නැද්ද? ඒ කියන්නේ AI art original නැත්නම්, මිනිහාගේ කලාව කොහොමද original කියන්නේ, මොකද එකෙත් සියවස් ගණනක අන් අයගේ කලාවෙන් ලබාගත් අභාෂය, ක්‍රමවේද සහ තාක්ෂනය ගැබ් වෙලා තියනවා.
කලින් කතා කළා වගේ, ආත්මය තියෙන්නේ ස්ථිතික හිමිකාරිත්වයක් (static ownership) ඇතුලේ නෙමේ, ගතික උපයෝගීතාවයක් (dynamic utility) ඇතුලේ!
මිනිස්සු celebrate කරන්න ඕනේ තේසියස් දැන් නැගලා යන නැව මිසක්, වරායෙ තැනක වැටිලා තියන පරණ ලී, කඹ කෑලි ටිකක් නෙමෙයි!
ඔබ celebrate කරන්නේ මොකක්ද?
www.facebook.com/sciencewithruchira
1 month ago (edited) | [YT] | 1,754