👀 Za nieco ponad 24 godziny rośnie cena subskrypcji newslettera PREMIUM dla NOWYCH osób. Dołączając teraz, dla Ciebie subskrypcja będzie w STAŁEJ, NIŻSZEJ cenie.
📈 Niespełna 3 lata nie podwyższałem cen, a subskrypcja przez ten czas ciągle nabierała na wartości (obecnie archiwum ma 146 wydań, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych z najróżniejszych obszarów dietetyki).
Aktualnie oprócz cotygodniowego newslettera napakowanego wiedzą (z nowościami ze świata nauki na temat dietetyki), dostajesz dostęp do wszystkich dotychczasowych wydań i posegregowanych tematycznie treści, z wyszukiwarką po słowach kluczowych.
🥳 Z kim nie rozmawiam (kto jest w subskrypcji) - bardzo sobie to narzędzie chwali i nagminnie korzysta.
Szczerze uważam, że to jedna z najlepszych inwestycji jeśli jesteś dietetykiem, studentem dietetyki/żywienia lub zajawkowiczem dietetycznym.
Co najważniejsze, w PREMIUM masz:
😳 dostęp do całego archiwum (to 146 newsletterów, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych na ponad 1500 stron A4)
😳 dostęp do poukładanej bazy wiedzy newslettera (tematycznie, z wyszukiwarką po słowach kluczowych)
😳 dostęp do dodatkowych ebooków (o IBS i melatoninie), nagrań (np. o adaptacjach), czy kodów rabatowych (na wiele szkoleń)
😳 cotygodniowy newsletter ze streszczeniami najnowszych badań, artykułów, niekiedy linki do wydarzeń (dodatkowy PDF do pobrania)
☕️ najlepsze jest to, że to wszystko w cenie mniejszej niż kawa na mieście raz w tygodniu…
🫡 To co? Dołączasz do ponad 300 zadowolonych subskrybentów PREMIUM?
👀 11.09 rośnie cena subskrypcji newslettera PREMIUM dla NOWYCH osób.
Jeśli chcesz być na bieżąco z dietetyką i raz w tygodniu otrzymywać najnowsze informacje z tej tematyki - to najlepsza pora na dołączenie.
Co najważniejsze, w subskrypcji Dietetyki opartej na faktach znajdziesz: 😳 dostęp do całego archiwum (to 145 newsletterów, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych na ponad 1500 stronach A4) 😳 dostęp do poukładanej bazy wiedzy newslettera (tematycznie, z wyszukiwarką po słowach kluczowych [subskrybenci sobie bardzo chwalą]) 😳 dostęp do dodatkowych ebooków (o IBS i melatoninie), nagrań (np. o adaptacjach), czy kodów rabatowych (na wiele szkoleń) 😳 cotygodniowy newsletter ze streszczeniami najnowszych badań, artykułów, niekiedy linki do wydarzeń (dodatkowy PDF do pobrania)
☕️ najlepsze jest to, że to wszystko w cenie mniejszej niż kawa na mieście raz w tygodniu…
Dołączając przed 11.09, dla Ciebie subskrypcja będzie w STAŁEJ, NIŻSZEJ cenie.
Prawie codziennie śledzę czasopisma naukowe i różne portale, by dostarczyć subskrybentom najlepszych treści. Od prawie 3 lat. I dopiero teraz zwiększam ceny.
🫡 To co? Dołączasz do ponad 300 subskrybentów i wskakujesz na pokład w najniższej cenie w historii?
📊 Tworzenie norm żywieniowych przeszło długą drogę. Obecnie są naprawdę kompleksowe. Co warto o nich wiedzieć?
1. Trochę historii 🤓
Pierwsze próby opracowania zaleceń o charakterze norm podjęto w połowie XIX wieku (wiązało się to wówczas z poszukiwaniami skutecznych sposobów walki z głodem i niedożywieniem).
Badania nad zapotrzebowaniem i tworzenie norm przeszły naprawdę długą drogę. W Polsce od lat 60 XX wieku, głównie Instytut Żywności i Żywienia wielokrotnie aktualizował normy.
2. Skąd to wiadomo? 💁🏽♂️
Zapotrzebowanie może być oceniane na podstawie obserwacji zwyczajowego spożycia żywności i stanu odżywienia grupy osób zdrowych reprezentatywnej dla danej populacji lub też badań eksperymentalnych.
W badaniach określa się: minimalną ilość danego składnika, która umożliwia cofnięcie się objawów jego niedoboru, ilość zdolną do zrekompensowania jego strat lub też ilość wystarczającą do utrzymania odpowiednich rezerw tego składnika w tkankach.
3. EAR i RDA 📈
Zapotrzebowanie w obrębie danej grupy jest zróżnicowane. Z tego powodu obliczenie wartości średniej pozwala wyłącznie na określenie tzw. średniego zapotrzebowania (EAR).
Jednak dysponując wartościami odpowiadającymi EAR, ustala się normy na poziomie wystarczającym do pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze znacznej większości (około 97-98%) osób w danej grupie - RDA.
4. Zapotrzebowanie a dieta 🥗
RDA bierze pod uwagę wzorce spożycia, różnorodność źródeł konkretnego składnika oraz jego wchłanialność. Np. Żelazo:
Dorośli mężczyźni muszą przyswoić ~1 mg/dzień, aby utrzymać równowagę żelaza. Kobiety ~ 1,5 mg/dzień (czasem więcej).
Dla kobiet w wieku 19-30 lat RDA na żelazo wynosi 18 mg/dzień, co zostało ustalone w celu zaspokojenia potrzeb kobiet z najwyższymi krwawieniami menstruacyjnymi i bierze pod uwagę spore spożycie żelaza niehemowego.
5. To rzetelne wskaźniki ✅
Opracowywanie wartości referencyjnych trwało kilkadziesiąt lat i trwa dalej. Aby norma została ustalona musi mieć rzetelne podstawy w postaci badań obserwacyjnych i eksperymentalnych.
Gdy niepewność danych uniemożliwia określenie z wysoką ufnością RDA, używane są inne wskaźniki (np. AI - wystarczające spożycie).
Pomiary ciśnienia u dorosłych powinny być prowadzone w regularnych odstępach czasu, w zależności od wcześniejszych wartości. U zdrowych osób z optymalnym ciśnieniem (<120/80), kolejny pomiar powinien być wykonywany co najmniej raz na 5 lat oraz przy każdej nadarzającej się okazji.
Im wyższe ciśnienie, tym częściej zaleca się taki pomiar wykonywać. Szczególnie po 50 roku życia.
2. Obwód talii 📏
Znajdź dolną część żeber i górną część bioder. Owiń taśmę mierniczą wokół talii w połowie odległości między tymi punktami (to tuż nad pępkiem) i wykonaj naturalny wydech przed wykonaniem pomiaru.
Wynik można wykorzystać to wyliczenia stosunku: obwód talii do wzrostu. Wartość >0,5 wskazuje na zwiększone ryzyko dla zdrowia. Na przykład:
96,5 cm / 170 cm = stosunek talii do wzrostu 0,57
3. Morfologia 🩸
Morfologia opisuje układ czerwono i białokrwinkowy. To tanie, podstawowe badanie, które jest w stanie sporo powiedzieć.
Najczęściej sugestia jest taka aby profilaktyczne, podstawowe badania krwi robić przynajmniej raz w roku (ale nie są to oficjalne wytyczne). W razie odchyleń, kluczowa jest konsultacja z lekarzem.
4. Glukoza na czczo 🧬
To podstawowe badanie do oceny gospodarki cukrowej. Według zaleceń - oznaczenia glikemii należy przeprowadzać raz na 3 lata u każdej osoby powyżej 45 roku życia.
Ale - niezależnie od wieku, badanie to należy wykonać co roku u osób z grup ryzyka cukrzycy (m.in. osób z nadwagą, cukrzycą występującą u rodziców bądź rodzeństwa, osób mało aktywnych fizycznie). Dotyczy to sporej części populacji.
Cena oznaczenia glukozy na czczo też jest niska.
5. Lipidogram 🔬
W skład lipidogramu wchodzi stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i poziom triglicerydów. Wyniki informują o stanie gospodarki lipidowej i zaburzeniach metabolicznych.
Do oceny całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego wykorzystuje się system SCORE (ktory bierze pod uwagę wiek, płeć, palenie tytoniu, skurczowe ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu całkowitego).
Cena lipidogramu również nie jest szczególnie wysoka.
To podstawy. ✅
Podstawy w oparciu o parametry tanie, a przy tym szczególnie istotne z punktu widzenia chorób cywilizacyjnych.
Zdecydowanie czasem warto znacznie rozszerzyć pakiet badań (tym bardziej przy konkretnych wskazaniach).
Odpowiednia podaż witaminy B12 jest niezbędna m.in. dla prawidłowego tworzenia się krwi i funkcji neurologicznych.
Jej niedobór wprost rzutuje na te kwestie i może prowadzić do niedokrwistości (anemii) megaloblastycznej, jak i powikłań neurologicznych. Może pojawić się m.in. zmęczenie, mrowienie i drętwienie kończyn, zaburzenia czucia, czy zaburzenia pamięci.
2. Źródła 🥩
Obecnie nie są znane żadne rzeczywiste, znaczące, roślinne źródła witaminy B12, które są skuteczne w poprawie odżywienia witaminą B12.
Niestety zdarza się, że produkty pochodzenia niezwierzęcego zawierają nieaktywne analogi witaminy B12 (np. niektóre algi). Z produktów odzwierzęcych źródłem omawianej witaminy jest nie tylko mięso, ale też jaja, produkty mleczne, podroby (szczególnie wątroba), czy ryby.
3. Grupy ryzyka 👥
Do głównych przyczyn niedoboru witaminy B12 należy niedokrwistość złośliwa, dieta wegańska (ale także często, ale nie zawsze, odmiany diet roślinnych - np. dieta wegetariańska, jeśli spożycie B12 jest niskie).
Do niedoboru przyczyniać się mogą też niektóre choroby żołądka i jelit, czy przyjmowanie niektórych leków (m.in. metformina).
4. Stan odżywienia 🧬
Generalnie można zbadać sam w sobie poziom witaminy B12 (i to dość tanio), ale nie jest to idealny parametr, ponieważ może wykrywać też nieaktywne analogi tej witaminy.
Czułym wskaźnikiem niedoboru jest stężenie kwasu metylomalonowego (MMA), czy badanie poziomu holotranskobalaminy.
Pomocnym wskaźnikiem jest także stężenie homocysteiny.
5. Suplementacja 💊
W przypadku osób m.in. na diecie roślinnej konieczna jest suplementacja. Ze względu na stosunkowo dobre wchłanianie, trwałość i odporność na temperaturę, często rekomendowaną formą witaminy B12 jest cyjanokobalamina.
W praktyce sugeruje się przyjmowanie cyjanokobalaminy w dawce 1–2 mcg dwa razy dziennie, 25–100 mcg raz dziennie lub 1000 mcg dwa/trzy razy w tygodniu. Wchłanialność przy większych dawkach jest inna, stąd takie różnice.
Żywność nieprzetworzona i minimalnie przetworzona jest w jednej grupie (niektóre nieprzetworzone produkty po prostu wymagają obróbki do spożycia - np. obróbki termicznej, czy usunięcia niejadalnych części). Natomiast nie stosuje się tam dodatków - soli, tłuszczu, cukru, itd.
Znajdują się tu m.in. warzywa, owoce, grzyby, jaja, mięso, mleko, orzechy, pestki, nasiona, czy zboża.
Dodatki kulinarne 🧂
Przetworzone dodatki kulinarne to m.in. oleje, masło, smalec (generalnie tłuszcz jako dodatek), cukier, syropy, miód i sól.
To głównie substancje pochodzące z grupy pierwszej, ale zazwyczaj stosowane do przygotowywania i przyprawiania posiłków. Rzadko, jeśli w ogóle, są konsumowane samodzielnie. Są one używane w połączeniu z żywnością.
Przetworzona 🧀
To żywność minimalnie przetworzona lub nieprzetworzona, do której dodano przetworzone dodatki. Występują tu też dodatkowe procesy - np. różne metody konserwacji, obróbki termicznej z tłuszczem, itd. Przetwarzanie zwiększa trwałość produktów lub modyfikuje, poprawia ich walory sensoryczne.
Znajdują się tu m.in. konserwowe warzywa, konserwy rybne w oleju, niektóre szynki, bekon, wędzone ryby, większość świeżo upieczonych chlebów, sery, solone orzechy, itd.
Wysokoprzetworzona 🍕
Żywność wysokoprzetworzona tworzona jest przemysłowo, za pomocą szeregu technik i procesów przemysłowych. Często znajdziemy tu sporo dodatków (barwników, aromatów, itd.).
Są to np. gazowane napoje słodzone, słodkie, tłuste lub słone przekąski pakowane, pakowane pieczywo i bułki, ciastka, wyroby cukiernicze, płatki śniadaniowe, jogurty owocowe, gotowe dania, parówki, fast foody, itd.
W praktyce ✅
Powinniśmy dążyć do spożywania żywności głównie z grupy pierwszej. To podstawa. Dodatki, w rozsądnych ilościach mogą poprawić walory smakowe i technologiczne posiłków, jednak w nadmiarze są problematyczne.
Grupa trzecia może stanowić element zdrowej diety, ale trzeba już bardziej uważać. Często ma więcej kalorii, tłuszczu, cukru i soli. Grupę czwartą warto ograniczać. Jest wysokosmakowita, wysokoenergetyczna, niskoodżywcza, może prowadzić do przejadania i konsekwencji zdrowotnych….
👀 W ostatnim wydaniu piszę o skuteczności zastosowania suplementacji cynku w leczeniu zaburzeń smaku. Kiedy może pomóc? I czy dotyczy również nierzadkiej sytuacji po COVID-19?
W wersji PREMIUM poruszane tematy to również:
🍫 Nawykowe spożycie słodyczy może wpływać na układ nagrody. Czy to problem? I czy rozwija się wraz z nadmierną masą ciała (a może jest kwestią niezależną)? 🥩 Najnowsze wyniki oceniające wpływ keto na profil lipidowy. Może zaskoczyć. 📈 Czy sportowcy mają wyższe zapotrzebowanie na magnez? Nowe dowody 🧐 Ilość węglowodanów w diecie a odczuwanie głodu - keto vs highcarb 🍗 Finalnie - ile białka do budowy mięśni i utraty tłuszczu? Krótko i konkretnie
🤓 Temat obszerny, ale w skrócie - co warto wiedzieć o tkance tłuszczowej?
1. Rodzaje 🤔
Tkanka tłuszczowa jest klasyfikowana głównie na dwa typy: białą (WAT) i brunatną (BAT). W ostatnich latach opisano jednak dwa dodatkowe odcienie adipocytów – beżowe i różowe. Tkanki te wykazują znaczące różnice fizjologiczne.
Tkanka tłuszczowa różni się również rozmieszczeniem. Wyróżnia się przede wszystkim: podskórną (SAT) i trzewną (VAT). Między nimi także istnieją ważne różnice.
2. BAT i WAT 🔬
BAT różni się od WAT zarówno strukturą, jak i funkcją - jej składowe adipocyty cechują się licznymi mitochondriami, które nadają BAT charakterystyczny brązowy kolor.
Mitochondria te zawierają białko rozprzęgające 1 (UCP1), które odpowiada za rolę BAT w termogenezie i zwiększaniu wydatku energetycznego. WAT jest odpowiedzialna głównie za magazynowanie energii i funkcje endokrynne.
3. Podskórna i trzewna 🧬
Trzewna (wiscelarna; między organami) tkanka tłuszczowa (VAT) wykazuje silniejszy związek z zaburzeniami metabolicznymi i ryzykiem sercowo-naczyniowym niż SAT.
Chociaż podwyższony poziom całkowitej tkanki tłuszczowej wiąże się ze wzrostem ryzyka zdrowotnego, to szczególnie ilość tłuszczu „brzusznego” (VAT), wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób współistniejących. Dlatego w diagnostyce otyłości wykorzystuje się pomiary obwodu talii.
4. Różnice płci 👥
Mężczyźni mają średnio mniej całkowitej tkanki tłuszczowej, ale gromadzą nieproporcjonalną ilość w obrębie jamy brzusznej. Kobiety preferencyjnie magazynują tłuszcz w rejonie pośladkowo-udowym.
Kluczową rolę w tych różnicach odgrywają hormony płciowe.
5. „Zdrowy poziom” ⚖️
Powszechnie uważa się, że poziom tkanki tłuszczowej nie powinien przekraczać 25% u mężczyzn i 35% u kobiet.
W praktyce korzysta się jednak z BMI (badanie przesiewowe), obwodu talii oraz wskaźników (WHR, czy WHtR).
Należy dążyć do tego by obwód talii był mniejszy niż połowa wzrostu.
Dietetyka oparta na faktach
Dietetyka oparta na faktach
wróciłem :)
Nowy odcinek już na kanale. Jakie tematy poruszyć w przyszłości? Kogo zaprosić do podcastu?
5 months ago | [YT] | 55
View 7 replies
Dietetyka oparta na faktach
👀 Za nieco ponad 24 godziny rośnie cena subskrypcji newslettera PREMIUM dla NOWYCH osób. Dołączając teraz, dla Ciebie subskrypcja będzie w STAŁEJ, NIŻSZEJ cenie.
📈 Niespełna 3 lata nie podwyższałem cen, a subskrypcja przez ten czas ciągle nabierała na wartości (obecnie archiwum ma 146 wydań, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych z najróżniejszych obszarów dietetyki).
Aktualnie oprócz cotygodniowego newslettera napakowanego wiedzą (z nowościami ze świata nauki na temat dietetyki), dostajesz dostęp do wszystkich dotychczasowych wydań i posegregowanych tematycznie treści, z wyszukiwarką po słowach kluczowych.
🥳 Z kim nie rozmawiam (kto jest w subskrypcji) - bardzo sobie to narzędzie chwali i nagminnie korzysta.
Szczerze uważam, że to jedna z najlepszych inwestycji jeśli jesteś dietetykiem, studentem dietetyki/żywienia lub zajawkowiczem dietetycznym.
Co najważniejsze, w PREMIUM masz:
😳 dostęp do całego archiwum (to 146 newsletterów, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych na ponad 1500 stron A4)
😳 dostęp do poukładanej bazy wiedzy newslettera (tematycznie, z wyszukiwarką po słowach kluczowych)
😳 dostęp do dodatkowych ebooków (o IBS i melatoninie), nagrań (np. o adaptacjach), czy kodów rabatowych (na wiele szkoleń)
😳 cotygodniowy newsletter ze streszczeniami najnowszych badań, artykułów, niekiedy linki do wydarzeń (dodatkowy PDF do pobrania)
☕️ najlepsze jest to, że to wszystko w cenie mniejszej niż kawa na mieście raz w tygodniu…
🫡 To co? Dołączasz do ponad 300 zadowolonych subskrybentów PREMIUM?
📎 Link: www.dietetykaopartanafaktach.pl/membership/
Serio. Bez owijania w bawełnę - gdybym sam go nie tworzył, byłbym subskrybentem bez chwili zastanowienia.
2 years ago | [YT] | 21
View 6 replies
Dietetyka oparta na faktach
👀 11.09 rośnie cena subskrypcji newslettera PREMIUM dla NOWYCH osób.
Jeśli chcesz być na bieżąco z dietetyką i raz w tygodniu otrzymywać najnowsze informacje z tej tematyki - to najlepsza pora na dołączenie.
Co najważniejsze, w subskrypcji Dietetyki opartej na faktach znajdziesz:
😳 dostęp do całego archiwum (to 145 newsletterów, a więc ponad 800 omówionych publikacji naukowych na ponad 1500 stronach A4)
😳 dostęp do poukładanej bazy wiedzy newslettera (tematycznie, z wyszukiwarką po słowach kluczowych [subskrybenci sobie bardzo chwalą])
😳 dostęp do dodatkowych ebooków (o IBS i melatoninie), nagrań (np. o adaptacjach), czy kodów rabatowych (na wiele szkoleń)
😳 cotygodniowy newsletter ze streszczeniami najnowszych badań, artykułów, niekiedy linki do wydarzeń (dodatkowy PDF do pobrania)
☕️ najlepsze jest to, że to wszystko w cenie mniejszej niż kawa na mieście raz w tygodniu…
Dołączając przed 11.09, dla Ciebie subskrypcja będzie w STAŁEJ, NIŻSZEJ cenie.
Prawie codziennie śledzę czasopisma naukowe i różne portale, by dostarczyć subskrybentom najlepszych treści. Od prawie 3 lat. I dopiero teraz zwiększam ceny.
🫡 To co? Dołączasz do ponad 300 subskrybentów i wskakujesz na pokład w najniższej cenie w historii?
📎 Link: www.dietetykaopartanafaktach.pl/membership/
Uwierz mi - warto. A zrezygnować możesz jednym kliknięciem.
2 years ago | [YT] | 7
View 0 replies
Dietetyka oparta na faktach
💁🏽♂️ Całkiem niedawno miałem przyjemność gościć w podcaście CityFit „W swoim tempie” u Jacka Bilczyńskiego.
🙌🏼 Rozmawialiśmy ponad godzinę o metabolizmie, odchudzaniu i adaptacjach metabolicznych. Zapraszam!
Spotify: spoti.fi/43vXLcs
YouTube: https://youtu.be/OwLfgFX6lbQ
2 years ago | [YT] | 35
View 2 replies
Dietetyka oparta na faktach
📊 Tworzenie norm żywieniowych przeszło długą drogę. Obecnie są naprawdę kompleksowe. Co warto o nich wiedzieć?
1. Trochę historii 🤓
Pierwsze próby opracowania zaleceń o charakterze norm podjęto w połowie XIX wieku (wiązało się to wówczas z poszukiwaniami skutecznych sposobów walki z głodem i niedożywieniem).
Badania nad zapotrzebowaniem i tworzenie norm przeszły naprawdę długą drogę. W Polsce od lat 60 XX wieku, głównie Instytut Żywności i Żywienia wielokrotnie aktualizował normy.
2. Skąd to wiadomo? 💁🏽♂️
Zapotrzebowanie może być oceniane na podstawie obserwacji zwyczajowego spożycia żywności i stanu odżywienia grupy osób zdrowych reprezentatywnej dla danej populacji lub też badań eksperymentalnych.
W badaniach określa się: minimalną ilość danego składnika, która umożliwia cofnięcie się objawów jego niedoboru, ilość zdolną do zrekompensowania jego strat lub też ilość wystarczającą do utrzymania odpowiednich rezerw tego składnika w tkankach.
3. EAR i RDA 📈
Zapotrzebowanie w obrębie danej grupy jest zróżnicowane. Z tego powodu obliczenie wartości średniej pozwala wyłącznie na określenie tzw. średniego zapotrzebowania (EAR).
Jednak dysponując wartościami odpowiadającymi EAR, ustala się normy na poziomie wystarczającym do pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze znacznej większości (około 97-98%) osób w danej grupie - RDA.
4. Zapotrzebowanie a dieta 🥗
RDA bierze pod uwagę wzorce spożycia, różnorodność źródeł konkretnego składnika oraz jego wchłanialność. Np. Żelazo:
Dorośli mężczyźni muszą przyswoić ~1 mg/dzień, aby utrzymać równowagę żelaza. Kobiety ~ 1,5 mg/dzień (czasem więcej).
Dla kobiet w wieku 19-30 lat RDA na żelazo wynosi 18 mg/dzień, co zostało ustalone w celu zaspokojenia potrzeb kobiet z najwyższymi krwawieniami menstruacyjnymi i bierze pod uwagę spore spożycie żelaza niehemowego.
5. To rzetelne wskaźniki ✅
Opracowywanie wartości referencyjnych trwało kilkadziesiąt lat i trwa dalej. Aby norma została ustalona musi mieć rzetelne podstawy w postaci badań obserwacyjnych i eksperymentalnych.
Gdy niepewność danych uniemożliwia określenie z wysoką ufnością RDA, używane są inne wskaźniki (np. AI - wystarczające spożycie).
2 years ago | [YT] | 12
View 0 replies
Dietetyka oparta na faktach
🩺 Kilka słów o podstawowych badaniach.
1. Ciśnienie tętnicze ❤️🩹
Pomiary ciśnienia u dorosłych powinny być prowadzone w regularnych odstępach czasu, w zależności od wcześniejszych wartości. U zdrowych osób z optymalnym ciśnieniem (<120/80), kolejny pomiar powinien być wykonywany co najmniej raz na 5 lat oraz przy każdej nadarzającej się okazji.
Im wyższe ciśnienie, tym częściej zaleca się taki pomiar wykonywać. Szczególnie po 50 roku życia.
2. Obwód talii 📏
Znajdź dolną część żeber i górną część bioder. Owiń taśmę mierniczą wokół talii w połowie odległości między tymi punktami (to tuż nad pępkiem) i wykonaj naturalny wydech przed wykonaniem pomiaru.
Wynik można wykorzystać to wyliczenia stosunku: obwód talii do wzrostu. Wartość >0,5 wskazuje na zwiększone ryzyko dla zdrowia. Na przykład:
96,5 cm / 170 cm = stosunek talii do wzrostu 0,57
3. Morfologia 🩸
Morfologia opisuje układ czerwono i białokrwinkowy. To tanie, podstawowe badanie, które jest w stanie sporo powiedzieć.
Najczęściej sugestia jest taka aby profilaktyczne, podstawowe badania krwi robić przynajmniej raz w roku (ale nie są to oficjalne wytyczne). W razie odchyleń, kluczowa jest konsultacja z lekarzem.
4. Glukoza na czczo 🧬
To podstawowe badanie do oceny gospodarki cukrowej. Według zaleceń - oznaczenia glikemii należy przeprowadzać raz na 3 lata u każdej osoby powyżej 45 roku życia.
Ale - niezależnie od wieku, badanie to należy wykonać co roku u osób z grup ryzyka cukrzycy (m.in. osób z nadwagą, cukrzycą występującą u rodziców bądź rodzeństwa, osób mało aktywnych fizycznie). Dotyczy to sporej części populacji.
Cena oznaczenia glukozy na czczo też jest niska.
5. Lipidogram 🔬
W skład lipidogramu wchodzi stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i poziom triglicerydów. Wyniki informują o stanie gospodarki lipidowej i zaburzeniach metabolicznych.
Do oceny całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego wykorzystuje się system SCORE (ktory bierze pod uwagę wiek, płeć, palenie tytoniu, skurczowe ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu całkowitego).
Cena lipidogramu również nie jest szczególnie wysoka.
To podstawy. ✅
Podstawy w oparciu o parametry tanie, a przy tym szczególnie istotne z punktu widzenia chorób cywilizacyjnych.
Zdecydowanie czasem warto znacznie rozszerzyć pakiet badań (tym bardziej przy konkretnych wskazaniach).
2 years ago | [YT] | 12
View 0 replies
Dietetyka oparta na faktach
🧬 Witamina B12 - co warto wiedzieć?
1. Rola i niedobór 🩸
Odpowiednia podaż witaminy B12 jest niezbędna m.in. dla prawidłowego tworzenia się krwi i funkcji neurologicznych.
Jej niedobór wprost rzutuje na te kwestie i może prowadzić do niedokrwistości (anemii) megaloblastycznej, jak i powikłań neurologicznych. Może pojawić się m.in. zmęczenie, mrowienie i drętwienie kończyn, zaburzenia czucia, czy zaburzenia pamięci.
2. Źródła 🥩
Obecnie nie są znane żadne rzeczywiste, znaczące, roślinne źródła witaminy B12, które są skuteczne w poprawie odżywienia witaminą B12.
Niestety zdarza się, że produkty pochodzenia niezwierzęcego zawierają nieaktywne analogi witaminy B12 (np. niektóre algi). Z produktów odzwierzęcych źródłem omawianej witaminy jest nie tylko mięso, ale też jaja, produkty mleczne, podroby (szczególnie wątroba), czy ryby.
3. Grupy ryzyka 👥
Do głównych przyczyn niedoboru witaminy B12 należy niedokrwistość złośliwa, dieta wegańska (ale także często, ale nie zawsze, odmiany diet roślinnych - np. dieta wegetariańska, jeśli spożycie B12 jest niskie).
Do niedoboru przyczyniać się mogą też niektóre choroby żołądka i jelit, czy przyjmowanie niektórych leków (m.in. metformina).
4. Stan odżywienia 🧬
Generalnie można zbadać sam w sobie poziom witaminy B12 (i to dość tanio), ale nie jest to idealny parametr, ponieważ może wykrywać też nieaktywne analogi tej witaminy.
Czułym wskaźnikiem niedoboru jest stężenie kwasu metylomalonowego (MMA), czy badanie poziomu holotranskobalaminy.
Pomocnym wskaźnikiem jest także stężenie homocysteiny.
5. Suplementacja 💊
W przypadku osób m.in. na diecie roślinnej konieczna jest suplementacja. Ze względu na stosunkowo dobre wchłanianie, trwałość i odporność na temperaturę, często rekomendowaną formą witaminy B12 jest cyjanokobalamina.
W praktyce sugeruje się przyjmowanie cyjanokobalaminy w dawce 1–2 mcg dwa razy dziennie, 25–100 mcg raz dziennie lub 1000 mcg dwa/trzy razy w tygodniu. Wchłanialność przy większych dawkach jest inna, stąd takie różnice.
2 years ago | [YT] | 14
View 3 replies
Dietetyka oparta na faktach
🍔 Czym tak właściwie jest żywność przetworzona?
Klasyfikacja NOVA 🗒
Istnieje w tym zakresie konkretny system oceny od FAO - klasyfikacja NOVA. Opiera się ona na 4 grupach:
1. Żywność nieprzetworzona oraz minimalnie przetworzona
2. Dodatki kulinarne
3. Żywność przetworzona
4. Żywność wysokoprzetworzona
Nieprzetworzona 🥦
Żywność nieprzetworzona i minimalnie przetworzona jest w jednej grupie (niektóre nieprzetworzone produkty po prostu wymagają obróbki do spożycia - np. obróbki termicznej, czy usunięcia niejadalnych części). Natomiast nie stosuje się tam dodatków - soli, tłuszczu, cukru, itd.
Znajdują się tu m.in. warzywa, owoce, grzyby, jaja, mięso, mleko, orzechy, pestki, nasiona, czy zboża.
Dodatki kulinarne 🧂
Przetworzone dodatki kulinarne to m.in. oleje, masło, smalec (generalnie tłuszcz jako dodatek), cukier, syropy, miód i sól.
To głównie substancje pochodzące z grupy pierwszej, ale zazwyczaj stosowane do przygotowywania i przyprawiania posiłków. Rzadko, jeśli w ogóle, są konsumowane samodzielnie. Są one używane w połączeniu z żywnością.
Przetworzona 🧀
To żywność minimalnie przetworzona lub nieprzetworzona, do której dodano przetworzone dodatki. Występują tu też dodatkowe procesy - np. różne metody konserwacji, obróbki termicznej z tłuszczem, itd. Przetwarzanie zwiększa trwałość produktów lub modyfikuje, poprawia ich walory sensoryczne.
Znajdują się tu m.in. konserwowe warzywa, konserwy rybne w oleju, niektóre szynki, bekon, wędzone ryby, większość świeżo upieczonych chlebów, sery, solone orzechy, itd.
Wysokoprzetworzona 🍕
Żywność wysokoprzetworzona tworzona jest przemysłowo, za pomocą szeregu technik i procesów przemysłowych. Często znajdziemy tu sporo dodatków (barwników, aromatów, itd.).
Są to np. gazowane napoje słodzone, słodkie, tłuste lub słone przekąski pakowane, pakowane pieczywo i bułki, ciastka, wyroby cukiernicze, płatki śniadaniowe, jogurty owocowe, gotowe dania, parówki, fast foody, itd.
W praktyce ✅
Powinniśmy dążyć do spożywania żywności głównie z grupy pierwszej. To podstawa. Dodatki, w rozsądnych ilościach mogą poprawić walory smakowe i technologiczne posiłków, jednak w nadmiarze są problematyczne.
Grupa trzecia może stanowić element zdrowej diety, ale trzeba już bardziej uważać. Często ma więcej kalorii, tłuszczu, cukru i soli. Grupę czwartą warto ograniczać. Jest wysokosmakowita, wysokoenergetyczna, niskoodżywcza, może prowadzić do przejadania i konsekwencji zdrowotnych….
2 years ago | [YT] | 16
View 1 reply
Dietetyka oparta na faktach
👀 W ostatnim wydaniu piszę o skuteczności zastosowania suplementacji cynku w leczeniu zaburzeń smaku. Kiedy może pomóc? I czy dotyczy również nierzadkiej sytuacji po COVID-19?
W wersji PREMIUM poruszane tematy to również:
🍫 Nawykowe spożycie słodyczy może wpływać na układ nagrody. Czy to problem? I czy rozwija się wraz z nadmierną masą ciała (a może jest kwestią niezależną)?
🥩 Najnowsze wyniki oceniające wpływ keto na profil lipidowy. Może zaskoczyć.
📈 Czy sportowcy mają wyższe zapotrzebowanie na magnez? Nowe dowody
🧐 Ilość węglowodanów w diecie a odczuwanie głodu - keto vs highcarb
🍗 Finalnie - ile białka do budowy mięśni i utraty tłuszczu? Krótko i konkretnie
🫡 Dołącz by być na bieżąco w dietetyce: www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/
2 years ago | [YT] | 7
View 0 replies
Dietetyka oparta na faktach
🤓 Temat obszerny, ale w skrócie - co warto wiedzieć o tkance tłuszczowej?
1. Rodzaje 🤔
Tkanka tłuszczowa jest klasyfikowana głównie na dwa typy: białą (WAT) i brunatną (BAT). W ostatnich latach opisano jednak dwa dodatkowe odcienie adipocytów – beżowe i różowe. Tkanki te wykazują znaczące różnice fizjologiczne.
Tkanka tłuszczowa różni się również rozmieszczeniem. Wyróżnia się przede wszystkim: podskórną (SAT) i trzewną (VAT). Między nimi także istnieją ważne różnice.
2. BAT i WAT 🔬
BAT różni się od WAT zarówno strukturą, jak i funkcją - jej składowe adipocyty cechują się licznymi mitochondriami, które nadają BAT charakterystyczny brązowy kolor.
Mitochondria te zawierają białko rozprzęgające 1 (UCP1), które odpowiada za rolę BAT w termogenezie i zwiększaniu wydatku energetycznego. WAT jest odpowiedzialna głównie za magazynowanie energii i funkcje endokrynne.
3. Podskórna i trzewna 🧬
Trzewna (wiscelarna; między organami) tkanka tłuszczowa (VAT) wykazuje silniejszy związek z zaburzeniami metabolicznymi i ryzykiem sercowo-naczyniowym niż SAT.
Chociaż podwyższony poziom całkowitej tkanki tłuszczowej wiąże się ze wzrostem ryzyka zdrowotnego, to szczególnie ilość tłuszczu „brzusznego” (VAT), wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób współistniejących. Dlatego w diagnostyce otyłości wykorzystuje się pomiary obwodu talii.
4. Różnice płci 👥
Mężczyźni mają średnio mniej całkowitej tkanki tłuszczowej, ale gromadzą nieproporcjonalną ilość w obrębie jamy brzusznej. Kobiety preferencyjnie magazynują tłuszcz w rejonie pośladkowo-udowym.
Kluczową rolę w tych różnicach odgrywają hormony płciowe.
5. „Zdrowy poziom” ⚖️
Powszechnie uważa się, że poziom tkanki tłuszczowej nie powinien przekraczać 25% u mężczyzn i 35% u kobiet.
W praktyce korzysta się jednak z BMI (badanie przesiewowe), obwodu talii oraz wskaźników (WHR, czy WHtR).
Należy dążyć do tego by obwód talii był mniejszy niż połowa wzrostu.
2 years ago | [YT] | 24
View 4 replies
Load more