📊 Tworzenie norm żywieniowych przeszło długą drogę. Obecnie są naprawdę kompleksowe. Co warto o nich wiedzieć?
1. Trochę historii 🤓
Pierwsze próby opracowania zaleceń o charakterze norm podjęto w połowie XIX wieku (wiązało się to wówczas z poszukiwaniami skutecznych sposobów walki z głodem i niedożywieniem).
Badania nad zapotrzebowaniem i tworzenie norm przeszły naprawdę długą drogę. W Polsce od lat 60 XX wieku, głównie Instytut Żywności i Żywienia wielokrotnie aktualizował normy.
2. Skąd to wiadomo? 💁🏽♂️
Zapotrzebowanie może być oceniane na podstawie obserwacji zwyczajowego spożycia żywności i stanu odżywienia grupy osób zdrowych reprezentatywnej dla danej populacji lub też badań eksperymentalnych.
W badaniach określa się: minimalną ilość danego składnika, która umożliwia cofnięcie się objawów jego niedoboru, ilość zdolną do zrekompensowania jego strat lub też ilość wystarczającą do utrzymania odpowiednich rezerw tego składnika w tkankach.
3. EAR i RDA 📈
Zapotrzebowanie w obrębie danej grupy jest zróżnicowane. Z tego powodu obliczenie wartości średniej pozwala wyłącznie na określenie tzw. średniego zapotrzebowania (EAR).
Jednak dysponując wartościami odpowiadającymi EAR, ustala się normy na poziomie wystarczającym do pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze znacznej większości (około 97-98%) osób w danej grupie - RDA.
4. Zapotrzebowanie a dieta 🥗
RDA bierze pod uwagę wzorce spożycia, różnorodność źródeł konkretnego składnika oraz jego wchłanialność. Np. Żelazo:
Dorośli mężczyźni muszą przyswoić ~1 mg/dzień, aby utrzymać równowagę żelaza. Kobiety ~ 1,5 mg/dzień (czasem więcej).
Dla kobiet w wieku 19-30 lat RDA na żelazo wynosi 18 mg/dzień, co zostało ustalone w celu zaspokojenia potrzeb kobiet z najwyższymi krwawieniami menstruacyjnymi i bierze pod uwagę spore spożycie żelaza niehemowego.
5. To rzetelne wskaźniki ✅
Opracowywanie wartości referencyjnych trwało kilkadziesiąt lat i trwa dalej. Aby norma została ustalona musi mieć rzetelne podstawy w postaci badań obserwacyjnych i eksperymentalnych.
Gdy niepewność danych uniemożliwia określenie z wysoką ufnością RDA, używane są inne wskaźniki (np. AI - wystarczające spożycie).
Dietetyka oparta na faktach
📊 Tworzenie norm żywieniowych przeszło długą drogę. Obecnie są naprawdę kompleksowe. Co warto o nich wiedzieć?
1. Trochę historii 🤓
Pierwsze próby opracowania zaleceń o charakterze norm podjęto w połowie XIX wieku (wiązało się to wówczas z poszukiwaniami skutecznych sposobów walki z głodem i niedożywieniem).
Badania nad zapotrzebowaniem i tworzenie norm przeszły naprawdę długą drogę. W Polsce od lat 60 XX wieku, głównie Instytut Żywności i Żywienia wielokrotnie aktualizował normy.
2. Skąd to wiadomo? 💁🏽♂️
Zapotrzebowanie może być oceniane na podstawie obserwacji zwyczajowego spożycia żywności i stanu odżywienia grupy osób zdrowych reprezentatywnej dla danej populacji lub też badań eksperymentalnych.
W badaniach określa się: minimalną ilość danego składnika, która umożliwia cofnięcie się objawów jego niedoboru, ilość zdolną do zrekompensowania jego strat lub też ilość wystarczającą do utrzymania odpowiednich rezerw tego składnika w tkankach.
3. EAR i RDA 📈
Zapotrzebowanie w obrębie danej grupy jest zróżnicowane. Z tego powodu obliczenie wartości średniej pozwala wyłącznie na określenie tzw. średniego zapotrzebowania (EAR).
Jednak dysponując wartościami odpowiadającymi EAR, ustala się normy na poziomie wystarczającym do pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze znacznej większości (około 97-98%) osób w danej grupie - RDA.
4. Zapotrzebowanie a dieta 🥗
RDA bierze pod uwagę wzorce spożycia, różnorodność źródeł konkretnego składnika oraz jego wchłanialność. Np. Żelazo:
Dorośli mężczyźni muszą przyswoić ~1 mg/dzień, aby utrzymać równowagę żelaza. Kobiety ~ 1,5 mg/dzień (czasem więcej).
Dla kobiet w wieku 19-30 lat RDA na żelazo wynosi 18 mg/dzień, co zostało ustalone w celu zaspokojenia potrzeb kobiet z najwyższymi krwawieniami menstruacyjnymi i bierze pod uwagę spore spożycie żelaza niehemowego.
5. To rzetelne wskaźniki ✅
Opracowywanie wartości referencyjnych trwało kilkadziesiąt lat i trwa dalej. Aby norma została ustalona musi mieć rzetelne podstawy w postaci badań obserwacyjnych i eksperymentalnych.
Gdy niepewność danych uniemożliwia określenie z wysoką ufnością RDA, używane są inne wskaźniki (np. AI - wystarczające spożycie).
2 years ago | [YT] | 12