Dr. Ye
#ဖျားတိုင်း Amoxicillin သောက်နေသလား? ဒါဟာ သင့်ကျန်းမာရေးကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ "ဆရာရေ့... ကျွန်မသားလေးကိုယ်ပူနေလို့ Amoxicillin လေးတစ်လုံးလောက် တိုက်ထားလိုက်တယ်" "ဖျားချင်သလိုလိုဖြစ်နေလို့ Amoxicillin ကြိုသောက်ထားတယ်ဆရာ" ဒီလိုစကားတွေကို ကျွန်တော့်ရဲ့ ဆေးခန်းကိုလာပြတဲ့ လူနာတွေဆီကနေ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ကြားနေရပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလွန်အဖြစ်များပြီး အလွန်အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ကျန်းမာရေးအလွဲတစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့မှာတော့ ဖျားနာတဲ့အခါတိုင်း Amoxicillin သောက်နေကြတဲ့ (လွဲမှားစွာ မှတ်ယူနေကြတဲ့) အကြောင်းကို သေချာလေး ရှင်းပြပေးချင်ပါတယ်။🤔 Amoxicillin ဆိုတာ အဖျားကျဆေးလား? လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး။ ❌ Amoxicillin ဆိုတာ "ပဋိဇီဝဆေး" (Antibiotic) တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်း (Bacterial Infection) ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတွေကို ကုသဖို့အတွက်ပဲ အသုံးပြုရတာပါ။ဥပမာ - • ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်တဲ့ လည်ချောင်းနာခြင်း၊ အာသီးရောင်ခြင်း • နားပြည်ယိုခြင်း • နမိုးနီးယား (ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်သော အဆုတ်ရောင်ရောဂါ) • ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း စတဲ့ရောဂါတွေမှာ ဆရာဝန်ရဲ့ညွှန်ကြားမှုနဲ့ သောက်သုံးရတဲ့ ပဋိဇီဝဆေး တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ 🤒 ဒါဆိုရင် ဘာလို့ Amoxicillin ကို ဖျားတဲ့အခါတိုင်း မသောက်ရတာလဲ? ကိုယ်ပူခြင်း၊ ဖျားခြင်းဆိုတာ ရောဂါတစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခုသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖျားတာကိုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ၁။ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ခြင်း (Viral Infection) - သာမန်တုပ်ကွေး၊ ကိုဗစ်-၁၉၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေးလို ရောဂါတွေက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖျားနာရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Amoxicillin က ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို လုံးဝမသတ်နိုင်ပါဘူး။ ၂။ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်း (Bacterial Infection)ကြောင့်ဖျားခြင်း။ ၃။အခြားအကြောင်းအရာများ - ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ကိုယ်ပူခြင်း၊ အပူရှပ်ခြင်း စတာတွေလည်းရှိပါတယ်။အဖျားအများစုက ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်တာပါ။ ဒါကြောင့် Amoxicillin သောက်လိုက်လို့ အဖျားမကျတဲ့အပြင် အောက်မှာပြောပြမယ့် ဆိုးကျိုးတွေပဲ ရလာနိုင်ပါတယ်။ 🚨 Amoxicillin ကို အလွဲသုံးရင် ဘာအန္တရာယ်တွေရှိနိုင်လဲ? 1. ဆေးယဉ်ပါးမှု (Antibiotic Resistance) ဖြစ်လာမယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံးနဲ့ အန္တရာယ်အကြီးဆုံးပါပဲ။ မလိုအပ်ဘဲ ပဋိဇီဝဆေးတွေသောက်တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေက ဆေးကိုယဉ်ပါးသွားပြီး နောက်တစ်ခါ တကယ် ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်လို့ Amoxicillin နဲ့ ကုသရမယ့်အချိန်မှာ ဆေးကလုံးဝအာနိသင်မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီအခါမှာ ပိုပြင်းတဲ့၊ ပိုဈေးကြီးတဲ့ဆေးတွေကို အသုံးပြုရပါလိမ့်မယ်။ 2. ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရမယ်။ Amoxicillin က မလိုအပ်ဘဲသောက်ရင် ဝမ်းသွားခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ အရေပြားမှာ အင်ပျဉ်ထခြင်း၊ ပြင်းထန်တဲ့ဓာတ်မတည့်မှု (Allergy) ဖြစ်ခြင်း၊ ဓာတ်မတည့်မှုကြောင့် အသက်သေဆုံးရခြင်းစတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ရနိုင်ပါတယ်။ 3. ရောဂါအဖြေရှာရ ခက်ခဲစေတယ်။ ကိုယ်သဘောနဲ့ကိုယ် ဆေးသောက်လိုက်တဲ့အခါ ဆရာဝန်ဆီရောက်လာတဲ့အချိန်မှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေက တစ်မျိုးပြောင်းသွားပြီး ရောဂါကို အတိအကျရှာဖွေဖို့ ခက်ခဲစေပါတယ်။ ✅ ဒါဆို ဖျားရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ? ကလေးဖြစ်စေ၊ လူကြီးဖြစ်စေ ဖျားနာတဲ့အခါ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေကို အရင်ဆုံးလုပ်ဆောင်ပါ။ • ရေများများသောက်ပါ - ရေ၊ ဓာတ်ဆားရည်၊ ကြက်စွပ်ပြုတ် စတာတွေ သောက်ပေးပါ။ • အနားယူပါ - ခန္ဓာကိုယ်က ရောဂါပိုးကို တိုက်ထုတ်ဖို့ အားလိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အနားယူပေးပါ။ • ကိုယ်ပူကျအောင်လုပ်ပါ - ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။ လေဝင်လေထွက်ကောင်းတဲ့နေရာမှာ နေပါ။ • အဖျားကျဆေးသောက်ပါ - Paracetamol (ပါရာစီတမော) လို အဖျားကျဆေးကို ဆေးညွှန်းအတိုင်း မှန်ကန်စွာသောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ • ဆရာဝန်နဲ့ပြသပါ - အဖျားက (၂) ရက်၊ (၃) ရက်ထက်ပိုကြာလာလျှင်၊ အဖျားအရမ်းကြီးလျှင်၊ တခြားစိုးရိမ်ရတဲ့ လက္ခဏာတွေ (အသက်ရှူမြန်တာ၊ အစားလုံးဝမဝင်တာ၊ ပျို့အန်တာ၊ မှိန်းနေတာ) ရှိလာလျှင် နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းကို အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပြသဖို့ လိုပါတယ်။ အချုပ်အနေနဲ့ပြောရရင် Amoxicillin ဟာ အဖျားကျဆေးမဟုတ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် လုံးဝမသောက်သုံးသင့်ပါဘူး။ ဆရာဝန်က ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်နေကြောင်း သေချာစမ်းသပ်စစ်ဆေးပြီး ညွှန်ကြားမှသာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရက်အပြည့် သောက်သုံးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအသိပညာပေး Post လေးက လူအများအတွက် အကျိုးရှိမယ်ထင်ရင် Share ပေးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးအသိကို မျှဝေကူညီပေးကြပါခင်ဗျာ။ အားလုံးပဲ ကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေခင်ဗျာ ဒေါက်တာရဲ။ #DrYe #DoctorYe #ကျန်းမာရေး #Amoxicillin #အဖျား #ကိုယ်ပူခြင်း #ပဋိဇီဝဆေး #ဆေးယဉ်ပါးမှု #AntibioticResistance #ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ #မှန်ကန်သောဆေးဝါးသုံးစွဲမှု
2 months ago | [YT] | 74
Dr. Ye
#ဖျားတိုင်း Amoxicillin သောက်နေသလား? ဒါဟာ သင့်ကျန်းမာရေးကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
"ဆရာရေ့... ကျွန်မသားလေးကိုယ်ပူနေလို့ Amoxicillin လေးတစ်လုံးလောက် တိုက်ထားလိုက်တယ်"
"ဖျားချင်သလိုလိုဖြစ်နေလို့ Amoxicillin ကြိုသောက်ထားတယ်ဆရာ"
ဒီလိုစကားတွေကို ကျွန်တော့်ရဲ့ ဆေးခန်းကိုလာပြတဲ့ လူနာတွေဆီကနေ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ကြားနေရပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလွန်အဖြစ်များပြီး အလွန်အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ကျန်းမာရေးအလွဲတစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့မှာတော့ ဖျားနာတဲ့အခါတိုင်း Amoxicillin သောက်နေကြတဲ့ (လွဲမှားစွာ မှတ်ယူနေကြတဲ့) အကြောင်းကို သေချာလေး ရှင်းပြပေးချင်ပါတယ်။
🤔 Amoxicillin ဆိုတာ အဖျားကျဆေးလား?
လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး။ ❌
Amoxicillin ဆိုတာ "ပဋိဇီဝဆေး" (Antibiotic) တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်း (Bacterial Infection) ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ရောဂါတွေကို ကုသဖို့အတွက်ပဲ အသုံးပြုရတာပါ။
ဥပမာ -
• ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်တဲ့ လည်ချောင်းနာခြင်း၊ အာသီးရောင်ခြင်း
• နားပြည်ယိုခြင်း
• နမိုးနီးယား (ဘက်တီးရီးယားကြောင့်ဖြစ်သော အဆုတ်ရောင်ရောဂါ)
• ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း စတဲ့ရောဂါတွေမှာ ဆရာဝန်ရဲ့ညွှန်ကြားမှုနဲ့ သောက်သုံးရတဲ့ ပဋိဇီဝဆေး တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။
🤒 ဒါဆိုရင် ဘာလို့ Amoxicillin ကို ဖျားတဲ့အခါတိုင်း မသောက်ရတာလဲ?
ကိုယ်ပူခြင်း၊ ဖျားခြင်းဆိုတာ ရောဂါတစ်ခုမဟုတ်ပါဘူး။ ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခုသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖျားတာကိုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
၁။ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ခြင်း (Viral Infection) - သာမန်တုပ်ကွေး၊ ကိုဗစ်-၁၉၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေးလို ရောဂါတွေက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖျားနာရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Amoxicillin က ဗိုင်းရပ်စ်တွေကို လုံးဝမသတ်နိုင်ပါဘူး။
၂။ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်ခြင်း (Bacterial Infection)ကြောင့်ဖျားခြင်း။
၃။အခြားအကြောင်းအရာများ - ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီး ကိုယ်ပူခြင်း၊ အပူရှပ်ခြင်း စတာတွေလည်းရှိပါတယ်။
အဖျားအများစုက ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်တာပါ။ ဒါကြောင့် Amoxicillin သောက်လိုက်လို့ အဖျားမကျတဲ့အပြင် အောက်မှာပြောပြမယ့် ဆိုးကျိုးတွေပဲ ရလာနိုင်ပါတယ်။
🚨 Amoxicillin ကို အလွဲသုံးရင် ဘာအန္တရာယ်တွေရှိနိုင်လဲ?
1. ဆေးယဉ်ပါးမှု (Antibiotic Resistance) ဖြစ်လာမယ်။ ဒါက အရေးကြီးဆုံးနဲ့ အန္တရာယ်အကြီးဆုံးပါပဲ။ မလိုအပ်ဘဲ ပဋိဇီဝဆေးတွေသောက်တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေက ဆေးကိုယဉ်ပါးသွားပြီး နောက်တစ်ခါ တကယ် ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်လို့ Amoxicillin နဲ့ ကုသရမယ့်အချိန်မှာ ဆေးကလုံးဝအာနိသင်မရှိတော့ပါဘူး။ ဒီအခါမှာ ပိုပြင်းတဲ့၊ ပိုဈေးကြီးတဲ့ဆေးတွေကို အသုံးပြုရပါလိမ့်မယ်။
2. ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရမယ်။ Amoxicillin က မလိုအပ်ဘဲသောက်ရင် ဝမ်းသွားခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း၊ အရေပြားမှာ အင်ပျဉ်ထခြင်း၊ ပြင်းထန်တဲ့ဓာတ်မတည့်မှု (Allergy) ဖြစ်ခြင်း၊ ဓာတ်မတည့်မှုကြောင့် အသက်သေဆုံးရခြင်းစတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ရနိုင်ပါတယ်။
3. ရောဂါအဖြေရှာရ ခက်ခဲစေတယ်။ ကိုယ်သဘောနဲ့ကိုယ် ဆေးသောက်လိုက်တဲ့အခါ ဆရာဝန်ဆီရောက်လာတဲ့အချိန်မှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေက တစ်မျိုးပြောင်းသွားပြီး ရောဂါကို အတိအကျရှာဖွေဖို့ ခက်ခဲစေပါတယ်။
✅ ဒါဆို ဖျားရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ?
ကလေးဖြစ်စေ၊ လူကြီးဖြစ်စေ ဖျားနာတဲ့အခါ အောက်ပါနည်းလမ်းတွေကို အရင်ဆုံးလုပ်ဆောင်ပါ။
• ရေများများသောက်ပါ - ရေ၊ ဓာတ်ဆားရည်၊ ကြက်စွပ်ပြုတ် စတာတွေ သောက်ပေးပါ။
• အနားယူပါ - ခန္ဓာကိုယ်က ရောဂါပိုးကို တိုက်ထုတ်ဖို့ အားလိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အနားယူပေးပါ။
• ကိုယ်ပူကျအောင်လုပ်ပါ - ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။ လေဝင်လေထွက်ကောင်းတဲ့နေရာမှာ နေပါ။
• အဖျားကျဆေးသောက်ပါ - Paracetamol (ပါရာစီတမော) လို အဖျားကျဆေးကို ဆေးညွှန်းအတိုင်း မှန်ကန်စွာသောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။
• ဆရာဝန်နဲ့ပြသပါ - အဖျားက (၂) ရက်၊ (၃) ရက်ထက်ပိုကြာလာလျှင်၊ အဖျားအရမ်းကြီးလျှင်၊ တခြားစိုးရိမ်ရတဲ့ လက္ခဏာတွေ (အသက်ရှူမြန်တာ၊ အစားလုံးဝမဝင်တာ၊ ပျို့အန်တာ၊ မှိန်းနေတာ) ရှိလာလျှင် နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းကို အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပြသဖို့ လိုပါတယ်။
အချုပ်အနေနဲ့ပြောရရင် Amoxicillin ဟာ အဖျားကျဆေးမဟုတ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် လုံးဝမသောက်သုံးသင့်ပါဘူး။ ဆရာဝန်က ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်နေကြောင်း သေချာစမ်းသပ်စစ်ဆေးပြီး ညွှန်ကြားမှသာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရက်အပြည့် သောက်သုံးရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအသိပညာပေး Post လေးက လူအများအတွက် အကျိုးရှိမယ်ထင်ရင် Share ပေးခြင်းဖြင့် ကျန်းမာရေးအသိကို မျှဝေကူညီပေးကြပါခင်ဗျာ။
အားလုံးပဲ ကျန်းမာပျော်ရွှင်ကြပါစေခင်ဗျာ
ဒေါက်တာရဲ။
#DrYe #DoctorYe #ကျန်းမာရေး #Amoxicillin #အဖျား #ကိုယ်ပူခြင်း #ပဋိဇီဝဆေး #ဆေးယဉ်ပါးမှု #AntibioticResistance #ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ #မှန်ကန်သောဆေးဝါးသုံးစွဲမှု
2 months ago | [YT] | 74