Wszechnica FWW

🌿 Zakończenie cyklu „Inwazyjne gatunki obce” – zapraszamy do obejrzenia nagrania Bartosza Popczyńskiego! 🌿

🎥 youtube.com/live/elafKunf7lQ

To już naprawdę ostatnia odsłona cyklu o IGO. Podczas wykładu sprawdzamy, ile gatunków inwazyjnych faktycznie omówiliśmy, porządkujemy wiedzę i przyglądamy się jej w szerszym kontekście. Nie zabraknie bogatej dokumentacji zdjęciowej, pokazującej, jak wyglądają miejsca opanowane przez gatunki inwazyjne, oraz ważnego i niełatwego wątku dotyczącego roli kotów w środowisku przyrodniczym.

👤 Bartosz Popczyński – leśnik i edukator przyrodniczy, od kilku lat związany z Wszechnicą, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze, edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasy Miejskie - Warszawa

👉 Zachęcamy do nadrobienia tego spotkania, a także do sięgnięcia po pozostałe nagrania z całego cyklu – to solidna porcja rzetelnej, świetnie podanej wiedzy o współczesnych wyzwaniach ochrony przyrody - www.youtube.com/playlist?list...

📺 Zapraszamy do oglądania!

13 hours ago | [YT] | 5

Wszechnica FWW

🌿 Kogo zaprosić do stołu? - Dr hab. Elwira Sztetner
📅 youtube.com/live/jag05U6XTFE

Zapraszamy na ostatnią w tym roku Kawiarnię Naukową 1a! Tym razem zanurzymy się w świat sztuki współczesnej, pytając wspólnie: „Kogo zaprosić do Stołu?”

Czy stół może być gestem gościnności wobec innych gatunków? A może miejscem rozmowy o tym, jak chcemy kształtować przyszłość naszej relacji ze światem natury?

Naszą Gościnią będzie dr hab. Elwira Sztetner – artystka i aktywistka związana z nurtem ekofeminizmu. Tworzy obiekty i instalacje na styku rzeźby i tkaniny, korzystając z technik uznawanych za „kobiece”: szycia, haftu, szydełkowania czy tkania.
W swojej twórczości krytycznie przygląda się antropocentrycznemu modelowi świata, kwestionuje system moralny stojący za hodowlą i zabijaniem zwierząt, a także aktywnie angażuje się w działania przeciwko ich eksploatacji.

To będzie spotkanie o sztuce, odpowiedzialności, współistnieniu i o tym, jak poszerzyć naszą wrażliwość.

Serdecznie zapraszamy! 💬✨

1 day ago | [YT] | 6

Wszechnica FWW

SAMOTNA EUROPA – co oznacza nowa Strategia Bezpieczeństwa Narodowego USA?
📣 Jerzy Marek Nowakowski i Piotr Szczepański
🎥 Rozmowa w ramach cyklu #rozmowywszechnicy
📅 9 grudnia 2025 r. o 18:30 - youtube.com/live/ejiOhySphdU

Waszyngton opublikował właśnie nową Strategię Bezpieczeństwa Narodowego. Choć o „pivocie na Pacyfik” słyszeliśmy od lat, to treść aktualnego dokumentu może zaskoczyć – i niepokoić.

USA ogłaszają de facto rezygnację z roli globalnego lidera na rzecz nowego układu stref wpływów. Uderza w tym wszystkim to, jak w dokumencie potraktowano poszczególnych aktorów:

👉 Rosja – ledwie wspomniana
👉 Chiny – nazwane „rywalem handlowym”
👉 Europa i UE – określone jako przeciwnik

Dlaczego? Unia Europejska, dzięki wspólnemu rynkowi i polityce celnej, zbudowała siłę gospodarczą 450 mln obywateli i potrafiła twardo negocjować z USA. Teraz ma zostać – według wizji autorów dokumentu – rozbita na państwa narodowe i stać się rynkiem zbytu dla amerykańskich (i chińskich) towarów.

Co więcej:
🇺🇸 USA deklarują wsparcie dla „ruchów niepodległościowych”, czyli partii narodowych i patriotycznych w Europie.
🛡️ Broń będzie sprzedawana tylko „grzecznym, patriotycznym państwom”, ale jej użycie pozostanie zależne od decyzji Waszyngtonu.
🌍 Dokument otwarcie zaprasza Rosję z powrotem do europejskiej gry.
🇺🇦 Niepodległość Ukrainy może stać się elementem negocjacji w logice America First.

To wygląda jak koniec ładu pojałtańskiego i początek nowego porządku mocarstw.
A dla Polski oznacza to…

🎙️ O tym wszystkim porozmawiają:
Jerzy Marek Nowakowski – dyplomata, publicysta
Piotr Szczepański – prowadzący cykl #rozmowywszechnicy

📌 Zapraszamy na LIVE i dyskusję na czacie!
Dołączcie, bo temat dotyczy przyszłości całej Europy – i naszej.

3 days ago | [YT] | 7

Wszechnica FWW

🌿 Przed nami dwa wyjątkowe webinary w ramach cyklu „Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią”!
Już jutro (9.12) i pojutrze (10.12) spotykamy się na YouTube Wszechnica FWW, by zanurzyć się w świat dawnych wierzeń, symboli i fascynujących opowieści o zwierzętach. Zapraszamy serdecznie!

🟩 🐺 Jutro (9.12 o godzinie 10:00) — spotkanie z wilkiem!
„Wilk – między kulturowym symbolem i naukowymi faktami”
Prowadzenie: dr hab. inż. Robert Mysłajek

📺 Link do transmisji na żywo:
➡️ youtube.com/live/JnkODTnp27o

Dowiesz się, jak kultura przez wieki opowiadała o wilku — i jak te opowieści mają się do wyników badań naukowych. To świetna okazja, by skonfrontować mity z rzeczywistością!

🟨 🐝 Pojutrze (10.12 o godzinie 16:00) — w świat pszczół i dawnych wierzeń!
„Pszczoły w kulturze wsi. Aspekty wierzeniowe”
Prowadzenie: Piotr Lasota

📺 Link do transmisji na żywo:
➡️ youtube.com/live/jyM7uq78F2w

Czy pszczoły naprawdę uznawano za zwierzęta święte? Jakie obrzędy im towarzyszyły? Jakie obowiązki i zakazy wiązały się z opieką nad ulem? Odkryjemy bogactwo symboliki i opowieści, które przetrwały wieki.

💡 Nie możecie być z nami na żywo?
Nic nie szkodzi! Wszystkie nagrania — także te dwa nadchodzące — znajdziecie na naszej playliście:
📚 ➡️ www.youtube.com/playlist?list...

Zapraszamy do nadrabiania w dowolnym momencie!

📌 Wydarzenia powstają w ramach projektu "Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią", realizowanego dzięki grantowi „KPO dla Kultury”, sfinansowanemu przez Unię Europejską NextGenerationEU.

Do zobaczenia online! 🐺🐝🌾

Skip the Carousel

1 2

4 days ago | [YT] | 9

Wszechnica FWW

Kto znieważa nietoperza? - wykład dr Łukasza Kozaka - youtube.com/live/mRj3DVs40Mk

Czy naprawdę „nietoperz to dzieło diabelskie”? Dlaczego miałby wplątywać się we włosy, kraść słoninę albo… wysysać mózg tym, którzy nie noszą nakrycia głowy? I jak to się stało, że gdy naukowcy pod koniec XIX wieku zaczęli prostować te szkodliwe mity, kultura popularna natychmiast stworzyła nowe – jeszcze mroczniejsze?

Podczas wykładu dr Łukasz Kozak, wybitny historyk i badacz folkloru, autor książek „Upiór. Historia naturalna” i „With Stake and Spade. Vampiric Diversity in Poland”, zabierze nas w podróż przez pełne fantastycznych wyobrażeń opowieści o nietoperzach.

Dowiesz się:
🦇 skąd wzięła się legenda o wampirach zmieniających się w nietoperze,
🦇 kto faktycznie „zniesławił” te nocne zwierzęta,
🦇 jak mocno ludowe wyobrażenia splatają się z historią nauk przyrodniczych,
🦇 dlaczego nietoperz stał się jednocześnie symbolem strachu, magii… i miłosnych czarów.

To spotkanie pełne humoru, erudycji i fascynujących historii o jednym z najbardziej niezrozumianych stworzeń europejskiego folkloru.

youtube.com/live/mRj3DVs40Mk

Wykład online w ramach projektu „Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią” (KPO dla Kultury, UE NextGenerationEU)

👉 Nie możesz być na żywo? Nic straconego!

Nagranie pojawi się po wydarzeniu na kanale Wszechnicy – tak jak wszystkie poprzednie materiały z programu „Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią”.

Zapraszamy do oglądania całego cyklu! www.youtube.com/playlist?list...

6 days ago | [YT] | 12

Wszechnica FWW

🌿 Zamykamy cykl o inwazyjnych gatunkach obcych! 🌿 Zapraszamy na ostatni, siedemnasty odcinek wykładu z tego cyklu: youtube.com/live/z9NVIp_bkqk

To już ostatni odcinek naszej wielomiesięcznej podróży przez świat inwazyjnych gatunków obcych! Ile gatunków wspólnie omówiliśmy? Jak wyglądają miejsca, które zostały przez nie całkowicie zdominowane? Tego wszystkiego dowiecie się w podsumowaniu cyklu – pełnym zdjęć, przykładów i ciekawostek z terenu.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia finałowego wykładu, a także wszystkich poprzednich części, jeśli chcecie nadrobić zaległości lub wrócić do szczególnie interesujących odcinków.

🎤 Prowadzący:
Bartosz Popczyński – leśnik i edukator przyrodniczy, pasjonat przyrody i jazdy na rowerze, od lat współpracujący ze Wszechnicą. Edukator Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Lasów Miejskich – Warszawa.

👉 Do zobaczenia przed ekranami!
Niech to podsumowanie będzie pięknym zamknięciem całego cyklu. 🌳📚

1 week ago | [YT] | 9

Wszechnica FWW

🐕🐈 Jak pies z kotem, czyli zwierzęta domowe w kulturze ludowej - Wykład Magdaleny Kowalak - youtube.com/live/KSCm-Y2whkk

Spotkanie w ramach cyklu "Zwierzęta w kulturze wsi – między tradycją, symbolem a opowieścią" (KPO dla Kultury / NextGenerationEU)

Czy pies był tylko strażnikiem gospodarstwa, a kot jedynie pogromcą myszy?
W kulturze ludowej – absolutnie nie!

Zapraszamy na niezwykle barwny i pełen zaskoczeń wykład Magdaleny Kowalak, w którym odkryjemy, że pies i kot od stuleci odgrywały w życiu mieszkańców wsi znacznie więcej ról, niż mogłoby się wydawać.

⭐ O czym będzie ten wykład?
🐾 O psie – opiekunie, strażniku, przewodniku i… zwiastunie znaków
W wierzeniach ludowych pies bywał kimś więcej niż towarzyszem – pełnił funkcje obronne, magiczne i symboliczne, strzegł granic między światami, a jego zachowania interpretowano jako ważne sygnały dla ludzi.
🐾 O kocie – stworzeniu tajemniczym, przewrotnym i niezwykle czułym
Kot uchodził za istotę „z tamtej strony”, zwierzę o intuicji, które potrafiło odczuwać to, czego człowiek nie widzi. Jednocześnie był niezbędny w gospodarstwie – choć darzono go respektem, a czasem nawet lękiem.
🐾 O medycynie ludowej i zaskakujących praktykach leczniczych
Dowiemy się, jak wykorzystywano psy i koty w tradycyjnych metodach leczenia – i dlaczego wierzono, że potrafią „wyciągać” choroby z ciała człowieka.
W wykładzie pojawi się wiele pięknych, zabawnych i poruszających historii zebranych przez etnografów.

🎤 Prowadząca: Magdalena Kowalak
Etnolog, muzealnik, kierowniczka Działu Etnograficznego w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Autorka artykułów, badaczka kultury Mazowsza, organizatorka wydarzeń, współtwórczyni wystaw, edukatorka. Pasjonatka tradycji i opowieści o świecie dawnej wsi, świetnie znająca zwierzęcych bohaterów ludowych wierzeń – zarówno tych z podwórza, jak i tych z pamięci mieszkańców.

📅 4 grudnia 2025 r. o 18:00 – zapraszamy!

To będzie wykład pełen fascynujących historii i odkryć, idealny dla wszystkich, którzy kochają zwierzęta i interesują się kulturą tradycyjną

🎥 Nie możecie być z nami na żywo?
Spokojnie — nagranie będzie dostępne później na YouTube Wszechnicy.
Do zobaczenia na kolejnym spotkaniu z kulturą ludową! 🐕🐈🌾

1 week ago | [YT] | 5

Wszechnica FWW

Dziś o godz. 17:30 spotykamy się na Debacie Europejskiej organizowanej przez Fundacja Geremka i Muzeum Łazienki Królewskie / Royal Lazienki:
„Ukraina – Unia Europejska: integracja, bezpieczeństwo, rozwój”
youtube.com/live/DLl15hgXCUI

Debata objęta jest honorowym patronatem Przedstawicielstwa Komisja Europejska w Polsce.
👥 Wysłuchamy rozmowy z udziałem:
- Miguel Berger – Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w RP
- Wasyl Bodnar – Ambasador Ukrainy w RP
- Marcin Bosacki – Wiceminister Spraw Zagranicznych RP
- Étienne de Poncins – Ambasador Republiki Francuskiej w RP
- Katarzyna Smyk – Dyrektorka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce

- Moderacja: Jarosław Kurski - publicysta, Gazeta Wyborcza

Do zobaczenia!

1 week ago | [YT] | 3

Wszechnica FWW

Pokój, rozejm, pieriedyszka… - Jerzy Marek Nowakowski i Piotr Szczepański w wieczornej rozmowie w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy - zapraszamy!
📅 youtube.com/live/ESPmZcucv3o

Czy Rosja kiedykolwiek dążyła do prawdziwego pokoju? Historia podpowiada, że raczej nie. Nawet gdy przegrywała i musiała wycofywać się z ekspansji – jak po wojnie krymskiej – po odbudowaniu sił wracała do gry, często jeszcze agresywniej. Kissinger twierdził wręcz, że Rosja „czuje się bezpieczna tylko wtedy, kiedy poszerza swoje terytorium”.

Bilans Polski jest bolesny: około 20 wojen z Rosją – w większości przegranych.
Zniknięcie z mapy na 123 lata.
Krótki oddech II RP.
1939 rok i sojusz Niemiec z Rosją.
Po II wojnie światowej – dominacja Moskwy nad Europą Środkową.

Po 30 latach strategicznej przerwy, która dała Polsce rozwój i dobrobyt niespotykany w jej dziejach, znów stoimy wobec zagrożenia.

Upadek ZSRR uwolnił wiele narodów – od Bałtyku po Azję Środkową. Rosja wycofała się z Europy… ale nie na długo. Wróciła w Czeczenii, Gruzji i na Krymie. W 2021 r. zażądała od Zachodu powrotu do stref wpływów z czasów ZSRR, a chwilę później ruszyła na Kijów. „Operacja specjalna” miała trwać kilka dni – ukraiński opór pokrzyżował scenariusz.

Dziś, po setkach tysięcy ofiar, po przestawieniu rosyjskiej gospodarki na tryb wojenny, porażka dla Kremla byłaby śmiertelnym zagrożeniem.
Czy w takiej sytuacji możliwe jest zaakceptowanie istnienia niezależnej Ukrainy?
A może Rosja potrzebuje jedynie pieriedyszki – czasu na złapanie oddechu przed kolejnym atakiem?

Porozmawiamy też o tym, co dla nas kluczowe:
👉 czy Polska ma dziś realną zdolność koalicyjną?
👉 co w praktyce oznacza „pokój”, a co tylko „rozejm”?

Zapraszamy na wieczorną, ważną i szczerą rozmowę.

1 week ago | [YT] | 14

Wszechnica FWW

Zapraszamy na poranny webinar: Czystość i nieczystość, czyli owca i świnia w kulturze ludowej - 🎤 Danuta Krześniak
📅 2 grudnia o godz. 9:00 - youtube.com/live/G02monAXx-s

Dlaczego w kulturze ludowej owca symbolizuje czystość, niewinność i opiekę, podczas gdy świnia staje się uosobieniem brudu, chciwości, a nawet... diabła?
Skąd te wyobrażenia się wzięły? Czy rzeczywiście odzwierciedlają relacje ludzi ze zwierzętami? A może mówią więcej o nas samych niż o owcach i świniach?

W trakcie wykładu Danuta Krześniak, etnografka z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, zabierze nas w fascynującą podróż przez ludowe wierzenia, symbolikę i obyczaje związane z dwoma zwierzętami, które od wieków towarzyszą polskiej wsi – choć każde w zupełnie inny sposób.

☀️ Webinar o 9:00 – wiemy, że poranek bywa wyzwaniem!
Ale spokojnie: jeśli nie możecie dołączyć na żywo, nagranie będzie dostępne na kanale Wszechnicy, razem z całą playlistą programu „Zwierzęta w kulturze wsi”.

🟢 Dołączcie, jeśli chcecie lepiej zrozumieć, skąd biorą się nasze wyobrażenia o zwierzętach i jakie znaczenia niosły one w kulturze tradycyjnej.

1 week ago | [YT] | 6