Hani Tube

አንድ ነጋዴ ለዓመታት ግብር ሳይከፍል ቆይቶ፣ አሁን ንግዱን ሊዘጋ ሲል ከፍተኛ ቅጣት ተጣለበት። ነጋዴው "አላውቅም ነበር" የሚል መከላከያ አቀረበ። እናንተ ምን ትላላችሁ?

2 days ago | [YT] | 6

Hani Tube

መኪናዎን ወይም ንብረትዎን ለአንድ ቀን ማከራየት የታክስ ግዴታ ያስከትላል?

#Ethiopia_Tax

ብዙዎቻችን ለግል መገልገያነት የምንጠቀምበትን መኪና ለሰርግ ወይም ለልዩ አጋጣሚዎች ለአንድ ወይም ለሁለት ቀን አከራይተን ተጨማሪ ገቢ ልናገኝ እንችላለን። በዚህ ጊዜ "የንግድ ፈቃድ የለኝም፤ ስራውም ቋሚ አይደለም" በሚል ግብር የመክፈል ግዴታ የሌለብን ሊመስለን ይችላል። እውነታው ግን ከዚህ የተለየ ነው! ።በኢትዮጵያ የገቢ ግብር አዋጅ ቁጥር 979/2008 መሠረት፣ ማንኛውም ገቢ ያገኘ ሰው ግብር የመክፈል ግዴታ አለበት። ለዚህ ዓይነቱ "አልፎ አልፎ" የሚገኝ የኪራይ ገቢ አዋጁ ልዩ ድንጋጌ አስቀምጧል።

1. "አልፎ አልፎ ሀብትን ማከራየት" (Casual Rental of Property) ምንድን ነው?

በአዋጁ አንቀጽ 58 መሠረት፣ አንድ ሰው የንግድ ሥራ ፈቃድ ሳይኖረውና ሥራውን በቋሚነት ሳይያያዘው፣ አልፎ አልፎ ንብረቱን (መኪና፣ ድንኳን፣ መሣሪያዎች...) በማከራየት የሚያገኘው ገቢ በዚህ ምድብ ይጠቃለላል።

2. የግብር መጠኑ ስንት ነው?

በዚህ መልኩ ለሚገኝ ገቢ የሚጣለው የግብር መጠን የጠቅላላ ገቢው 15% (15% of Gross Income) ነው።
ለምሳሌ፦ መኪናዎን ለሰርግ በ 10,000 ብር ካከራዩ፣ 1,500 ብሩን ለታክስ ባለሥልጣኑ ገቢ ማድረግ ይኖርብዎታል።

3. የታክስ አስተዳደሩ እንዴት ነው?

ግብር ከፋዩ ይህንን ገቢ በራሱ አሳውቆ ግብሩን የመክፈል ኃላፊነት አለበት። "አነስተኛ ገቢ ነው" በሚል ግብሩን ሳያሳውቁ መቅረት ግን የሚከተሉትን ከባድ መዘዞች ያስከትላል፦
የአስተዳደር ቅጣትና ወለድ፦ ታክሱ በወቅቱ ካልተከፈለ ወለድና መቀጮ ይታሰብበታል።
የወንጀል ተጠያቂነት፦ግብርን መደበቅ ወይም መሰወር በሕግ ያስቀጣል።

ለተጨማሪ የታክስ ትምህርቶች ገጻችንን Like እና Follow ያድርጉ!
#EthiopiaTaxAcademy #TaxEducation #CasualRental #EthiopianTaxLaw #IncomeTax #TaxAwareness

2 days ago | [YT] | 14

Hani Tube

#property_Tax #Ethiopiatax

2 weeks ago | [YT] | 3

Hani Tube

ግብርን በብቃት መሰብሰብ (Tax Efficiency) ያለው ፋይዳ እና ስጋቶች
#Ethiopiatax

ግብር በብቃት መሰብሰብ (Tax Efficiency ) ማለት በአንድ አገር የግብር ሥርዓት ውስጥ ያለውን አቅም እና አፈጻጸም የሚገልጽ ቁልፍ የኢኮኖሚ መለኪያ ነው።

በቀላል አነጋገር፣ የግብር አሰባሰብ ብቃት ማለት፡-አንድ መንግሥት ካሉት የግብር ሕጎች እና ተመኖች አንጻር መሰብሰብ ከሚገባው ጠቅላላ የገንዘብ መጠን ውስጥ ምን ያህል በመቶኛ በትክክል መሰብሰብ ቻለ? የሚል ነው።

🎯 የግብር አሰባሰብ ብቃት (Tax Efficiency) ትርጉም

የግብር ብቃት በሁለት ዋና ዋና መንገዶች ይለካል።

1. Tax-to-GDP Ratio

ይህ በጣም የተለመደው የብቃት መለኪያ ሲሆን፣ የአንድን ሀገር ጠቅላላ የግብር ገቢ ከጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት (GDP) ጋር ያነጻጽራል።

Tax-to-GDP Ratio = ጠቅላላ የግብር ገቢ ÷ ጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት (GDP)×100%

ከፍተኛ ምጣኔ:-(ለምሳሌ 20%): ሀብትን ወደ መንግሥታዊ ካፒታል የመሰብሰብ አቅም ከፍተኛ መሆኑን ያሳያል።

ዝቅተኛ ምጣኔ:-(ለምሳሌ ኢትዮጵያ 7.5%): የግብር አሰባሰብ ብቃት ዝቅተኛ መሆኑን፣ መንግሥትም የገንዘብ እጥረት ያለበትን መሆኑን ያሳያል።

2. የአስተዳደር ብቃት (Compliance and Administration)

ይህ የሚያመለክተው መንግሥት የግብር ሕጎችን ምን ያህል ውጤታማ በሆነ መንገድ ተግባራዊ ማድረግ እንደሚችል ነው።

🔥የተገዢነት ደረጃ (Compliance Rate):- ግብር መክፈል የሚገባቸው ግለሰቦች እና ንግዶች ከጠቅላላው ውስጥ ስንቶቹ በትክክልና በጊዜ ገብራቸውን ይከፍላሉ?

🔥የግብር ክፍተት (Tax Gap) :-መንግሥት በሕግ መሠረት መሰብሰብ ከሚገባው ገንዘብ እና በትክክል ከሰበሰበው ገንዘብ መካከል ያለው ልዩነት። ብቃት ማለት ይህንን ክፍተት መቀነስ ነው።

🔥የአሰባሰብ ወጪ (Cost of Collection):-እያንዳንዱን አንድ ብር ግብር ለመሰብሰብ መንግሥት ምን ያህል ገንዘብ ያወጣል? ብቃት ሲኖር፣ ይህ ወጪ ዝቅተኛ ይሆናል።

|🔥ግልጽነትና ቅልጥፍና:-የግብር ሥርዓቱ ለግብር ከፋዩ ቀላል፣ ግልጽ እና ቀልጣፋ (ለምሳሌ በዲጂታላይዜሽን) መሆን። |

ለምን ግብር በብቃት መሰብሰብ ለኢትዮጵያ ወሳኝ ነው?

1. የካፒታል አሰባሰብ:-ብቃት ያለው ግብር መሰብሰብ ለመሠረተ ልማት እና ለማህበራዊ አገልግሎት የሚውል የሀገር ውስጥ ካፒታልን ለመሰብሰብ ይረዳል።

2. የዋጋ ንረት ቁጥጥር:- የግብር ብቃት ሲሻሻል፣ መንግሥት የበጀት ጉድለቱን ለመሸፈን በብሔራዊ ባንክ (ገንዘብ ማተም) የመደገፍ ፍላጎቱ ስለሚቀንስ የዋጋ ንረትን ለመግታት ይረዳል።

በአጭሩ፣ የግብር አሰባሰብ ብቃት ማለት መንግሥት በሕግ የተቀመጠለትን የገቢ አቅም በሙሉ አቅሙና በትንሹ ወጪ መሰብሰብ መቻሉ ማለት ነው።

---
በTax Efficiency እና ከፍተኛ የዋጋ ንረት (High Inflation)

የግብር ብብር አሰባሰብ ብቃት (Tax Efficiency) እና ከፍተኛ የዋጋ ንረት (High Inflation) በኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ውስጥ ውስብስብ የሆነ ግንኙነት አላቸው።

የግብር አሰባሰብ በቴክኖሎጂ አማካኝነት መሻሻሉ የዋጋ ንረትን በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገድ እንዴት እንደሚነካው እስኪ እንመልከት:-

🔗 የግብር አሰባሰብ ዲጂታላይዜሽን እና የዋጋ ንረት (Inflation) ግንኙነት

የግብር አሰባሰብ ብቃት ሲሻሻል የዋጋ ንረትን ለመግታት የሚረዳው በዋነኛነት የመንግሥትን የፋይናንስ ምንጮች በማስተካከል ነው።

1. 📉 የዋጋ ንረት የሚፈጠረው እንዴት ነው?

በኢትዮጵያ ውስጥ የዋጋ ንረት ከሚባባስባቸው ዋና ዋና መንገዶች አንዱ መንግሥት የበጀት ጉድለቱን ለመሸፈን ከብሔራዊ ባንክ ገንዘብ ሲበደር (Monetary Financing / ገንዘብ ማተም) ነው።

መንግሥት የግብር ገቢው (7.5% Tax-to-GDP) ከወጪው በታች ሲሆን፣ ጉድለቱን ለመሸፈን ገንዘብ ሲታተም፣ በገበያ ውስጥ ያለው የገንዘብ መጠን ይጨምራል፣ የሸቀጦች እና አገልግሎቶች መጠን ግን ሳይጨምር ይቀራል ። ይህ የገንዘብ ዋጋ እንዲቀንስ እና የዋጋ ንረት እንዲጨምር ያደርጋል።

2. 📈 የግብር ብቃት የዋጋ ንረትን የሚቀንስበት መንገድ

የዲጂታላይዜሽን (እንደ E-invoicing እና E-filing) የግብር አሰባሰብን ሲያሻሽል፣ የመንግሥትን የፋይናንስ ብቃትን በማስተካከል የዋጋ ንረትን ለመግታት ይረዳል።

ሀ. የመንግሥት የብድር ጥገኝነት መቀነስ:-| የግብር ገቢ በቴክኖሎጂ አማካኝነት ሲጨምር፣ መንግሥት የበጀት ጉድለቱን ለመሸፈን ከብሔራዊ ባንክ (ገንዘብ ማተሚያ) የመበደር ፍላጎቱ ይቀንሳል። ይህ ደግሞ በገበያ ውስጥ የሚሽከረከረው የገንዘብ መጠን እንዳይጨምር ስለሚከላከል፣ የዋጋ ንረትን ለመቆጣጠር ይረዳል።

ለ. የንግድ ወጪን መቀነስ (Cost Reduction) የኤሌክትሮኒክስ ሥርዓት (E-filing) የግብር አከፋፈል ሂደቶችን ቀልጣፋና ፈጣን ያደርጋል። ይህ ደግሞ ግብር ከፋዮች ለግብር ተገዢነት የሚያወጡትን ጊዜና ገንዘብ (Compliance Cost) ይቀንሳል። ይህ ቁጠባ በረጅም ጊዜ ውስጥ የሸቀጦችን ዋጋ እንዲቀንስ (ወይንም እንዳይጨምር) ያግዛል።

|ሐ. በሕግ የበላይነት ላይ የሚሰጠው እምነት:- ግልጽና ቴክኖሎጂን የተጠቀመ የግብር ሥርዓት መንግሥት ለህዝብ የሚያቀርባቸውን አገልግሎቶች (መሠረተ ልማት፣ ትምህርት፣ ጤና) ለማሻሻል የሚያስችል ገቢ ይሰበስባል። የተሻሻሉ የመሠረተ ልማቶች (እንደ መንገድ ያሉ) ደግሞ የሸቀጦችን የማጓጓዣ ዋጋ በመቀነስ በተዘዋዋሪ መንገድ የዋጋ ንረትን ለመግታት ይረዳሉ። |

3. ⚠️ትልቁ ተግዳሮት ምንድነው ?፡ የአጭር ጊዜ የዋጋ ጭማሪ

በአጭር ጊዜ ውስጥ ግን ይህ የግብር ዲጂታላይዜሽን አሰራር በተወሰኑ ዕቃዎች ላይ የዋጋ ጭማሪ ሊያመጣ ይችላል።

ከዚህ ቀደም በሕገ-ወጥ መንገድ ገቢን ይደብቁ የነበሩ ንግዶች በ E-invoicing ሥርዓት (እንደ ሩዋንዳ EBM) ትክክለኛ ገቢያቸው ሲጋለጥ፣ ሙሉውን ግብር መክፈል ይጀምራሉ። ይህ የጨመረው የግብር ክፍያ በአንዳንድ ንግዶች በዋጋ ጭማሪ መልክ ወደ ሸማቹ ሊያልፍ ይችላል።

በአጠቃላይ በረዥም ጊዜ ይህ የግብር አሰባሰብ ዲጂታላይዝ መድረጉ የዋጋ ንረትን ለመግታት ቁልፍ ሚና ይጫወታል፤ ምክንያቱም የመንግሥትን የብድር ጥገኝነት እና የገንዘብ ማተምን ስለሚቀንስ ።

ቴሌግራም :-t.me/ethiopiataxlaw
#Ethiopia_tax@ethiopiataxlaw
#Tax #ETI

2 weeks ago | [YT] | 0

Hani Tube

#ባንክ_አካውንት #ፋይዳ_መታወቂያ #Bank

2 weeks ago | [YT] | 7

Hani Tube

#አከራይ_ተከራይ #የቤትኪራይ #Ethiopia

3 weeks ago | [YT] | 3

Hani Tube

#ጥያቄ :- ቲኦቲ ነበርኩ አሁን በፈቃደኝነት #VAT ተመዝጋቢ ከሆንኪ፣ ከመመዝገቤ በፊት ለፈጸሙኩት ግዢዎችን ቫቱን ማወራረድ እችላለሁ ወይ?

መልስ

ለዚህ ጥያቄ ማለትም የጠያቂውን የማወራረድ መብትን ፣ ቅድመ ሁኔታ እና መሰል የታክስ ህጉ ጉዳዮች እንደሚከተለው ተብራርቷል መልካም ንባብ ፡-

1. የካፒታል ዕቃዎች (Fixed Assets) ማወራረድ

👉የጊዜ ገደብ፡ -ሦስት (3) ዓመታት
👉አተገባበር:-አዲስ VAT ተመዝጋቢ ከመሆንዎ ቀን በፊት ባሉት ሦስት ዓመታት (36 ወራት) ውስጥ ለገዙዋቸው የካፒታል ዕቃዎች (ቋሚ ንብረቶች) የከፈሉትን VAT ማወራረድ ይፈቀዳል።
👉የእርስዎ ሁኔታ (ሐምሌ):-ምዝገባዎ አሁን በህዳር ላይ ቢሆን፣ ከሐምሌ ጀምሮ ያለው ጊዜ በሶስት ዓመት ገደብ ውስጥ ስለሚካተት፣ ከሐምሌ ጀምሮ ለገዟቸው ካፒታል ዕቃዎች የከፈሉትን VAT ማወራረድ ይችላሉ።

2. የንግድ ክምችት ዕቃዎች (Trading Stock/Inventory) ማወራረድ

👉የጊዜ ገደብ፡ ስድስት (6) ወራት
👉አተገባበር:-አዲስ VAT ተመዝጋቢ ከመሆንዎ ቀን በፊት ባሉት ስድስት (6) ወራት ውስጥ ለገዟቸው ለሽያጭ የቀረቡ የንግድ ክምችት ዕቃዎች የተከፈለን VAT ማወራረድ ይፈቀዳል።
👉የእርስዎ ሁኔታ (ሐምሌ): ምዝገባዎ አሁን በህዳር ላይ ከሆነ፣ ሐምሌ ወር በስድስት ወራት ገደብ ውስጥ ስለሚካተት፣ ከሐምሌ ጀምሮ ለገዟቸው የንግድ ክምችት ዕቃዎች የከፈሉትን VAT ማወራረድ ይችላሉ።

አጠቃላይ ቅድመ ሁኔታዎች
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯

ሁለቱንም ዓይነት ግዢዎች ማወራረድ የሚችሉት የሚከተሉት ቅድመ ሁኔታዎች ሲሟሉ ብቻ ነው፡-

1) የሻጭ ሁኔታ:- የገዙት ዕቃ በሕጋዊ VAT ተመዝጋቢ ከሆነ ድርጅት በሕጋዊ VAT ደረሰኝ (Tax Invoice) የተፈጸመ መሆን አለበት።
2) የአገልግሎት ውሎ:- ዕቃዎቹ ገቢ የሚያስገኝ የንግድ ሥራ ለማከናወን የዋሉ መሆን አለባቸው።
3) የክምችት ማረጋገጫ:-የንግድ ክምችት ዕቃዎች (6 ወራት ገደብ ያላቸው) VAT ተመዝጋቢ በሆኑበት ቀን በድርጅትዎ ስቶር ውስጥ በክምችት መልክ መገኘት አለባቸው።

ማጠቃለያ

በአዲሱ የVAT የሕግ ድንጋጌ መሠረት፣ ምዝገባዎ ከሐምሌ ወር ጀምሮ ለገዟቸው ካፒታል ዕቃዎች እና የንግድ ክምችት ዕቃዎች በሕጉ በተቀመጠው የጊዜ ገደብ መሠረት (3 ዓመት እና 6 ወር) የከፈሉትን VAT ማወራረድ መብት አለዎት።
Www.hanitube.com

1 month ago | [YT] | 12

Hani Tube

#በባንክ ብድር ሂደት የተከፈለ 1% stamp duty እንደ ወጪ /expense/ ንግድ ትርፍና ኪሳራ መግለጫ ላይ ማካተት ይችላል ወይስ አይችልም ? ደጋፊ መመሪያ ወይም አዋጅ ካለው?
************************
በባንክ ብድር ሂደት ላይ የሚከፈለው 1% የቴምብር ቀረጥ (Stamp Duty) በንግድ ሥራ ትርፍና ኪሳራ መግለጫ (Profit and Loss Statement) ላይ እንደ ተቀናሽ ወጪ (Deductible Expense) ሊካተት ስለመቻሉ ያለው አተገባበር በተመለከተ ከኢትዮጵያ የግብር ህጎች እና መመሪያዎች አንጻር በዝርዝር ከዚህ በመቀጠል አቀርባለሁ ።ሼር ያድርጉ🙏

በአጠቃላይ፣ የኢትዮጵያ የገቢ ግብር አዋጅ (ለምሳሌ አዋጅ ቁጥር 979/2009 እና ማሻሻያዎቹ) እና የሚኒስቴሩ መመሪያዎች የሚከተሉትን ስለዚህ ጉዳይ ተደንግጓል ፡-

1. ቴምብር ቀረጥ (Stamp Duty) እንደ ወጪ ማያዝ ወይም ሊካተት ስለመቻሉ:

በአብዛኛው፣ ንግዱ ገቢን ለማግኘት፣ ንግዱን ለማስኬድ ወይም ለመጠበቅ በቀጥታ የወጡ ወጪዎችና ክፍያዎች ከገቢው ላይ ተቀናሽ እንዲሆኑ ይፈቀዳል።

ለብድር የተከፈለ ቴምብር ቀረጥ: አንድ የንግድ ድርጅት በባንክ ብድር የሚወስደው ለንግድ ሥራ ማስኬጃ ወይም ለካፒታል ኢንቨስትመንት (ለምሳሌ ማሽነሪ ለመግዛት ወይም ፋብሪካ ለመገንባት) ከሆነ፣ ብድሩን ለማስኬድ የተከፈለው 1% ቴምብር ቀረጥ እንደ ንግድ ሥራ ማስኬጃ ወጪ (Business Operating Expense) ተደርጎ ሊወሰድና ከገቢው ላይ ተቀናሽ ሊሆን ይችላል።ይህም ማለት ወጪው ከባንክ ብድር ጋር የተያያዘ ቢሆንም፣ ብድሩ ራሱ ለንግዱ ዓላማ ስለዋለ ወጪውም ለንግዱ ዓላማ የወጣ ተደርጎ ይቆጠራል።

2. ደጋፊ መመሪያ እና ህጋዊ መሠረት

🏷 የገቢ ግብር አዋጅ አንቀጽ (General Principle):
አዋጁ "ገቢን ለማመንጨት የወጡ ወጪዎች" ከገቢው ላይ ይቀነሳሉ የሚል መርህ ያስቀምጣል። የቴምብር ቀረጥ ብድሩን ለማግኘት የግዴታ የወጣ ወጪ ስለሆነ በዚህ መርህ ስር ሊካተት ይችላል።

🏷የወለድ ወጪ (Interest Expense):
በተጨማሪም፣ ለብድር የሚከፈለው የወለድ ወጪ ሙሉ በሙሉ ከገቢ ላይ ተቀናሽ ይሆናል። ቴምብር ቀረጥም ብድሩን የማስኬድ ወጪ (Financing Cost) አካል በመሆኑ በተመሳሳይ መንገድ ሊታይ ይችላል።

3. ጥንቃቄ መደረግ ያለበት ጉዳይ

👉ለግል ዓላማ የወጣ ብድር:
ብድሩ በኩባንያ ስም የተወሰደ ቢሆንም ለግል ዓላማ ከዋለ፣ ወጪው (ቴምብር ቀረጡን ጨምሮ) ከንግድ ገቢ ላይ **ተቀናሽ ሊደረግ አይችልም።
👉የካፒታል ወጪ እና ቅናሽ (Depreciation):
ቴምብር ቀረጡ የካፒታል ንብረት ለመግዛት ከዋለ ብድር ጋር የተያያዘ ከሆነ፣ ወጪው በቀጥታ ከመቀነስ ይልቅ የንብረቱ ወጪ አካል ተደርጎ ተይዞ በንብረቱ ዕድሜ ላይ በቅናሽ (Depreciation) መልክ ቀስ በቀስ እንዲቀነስ ሊጠየቅ ይችላል። ይሁን እንጂ በአብዛኛው የቴምብር ቀረጥ እንደ ቀጥተኛ ወጪ እንዲቀነስ ይፈቀዳል።

### **መደምደሚያ**

በባንክ ብድር ሂደት የተከፈለው 1% ቴምብር ቀረጥ፣ ብድሩ ለንግድ ሥራ ዓላማ የዋለ ከሆነ ፣ በንግድ ትርፍና ኪሳራ መግለጫ ላይ እንደ ተቀናሽ ወጪ (Deductible Expense) ሊካተት ይችላል።

#የኢትዮጵያ_ታክስ_ህጎች #EthiopiaTax
✍️ትምህርቶችን ለመከታተል :-
☎️0936-59 58 58

📣ዌብሳይት:Www.hanitube.com

@Ethiopiataxlaw

1 month ago | [YT] | 11

Hani Tube

ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን የክሊራንስ አገልግሎቶች ለማግኘት የታክስ ኦዲት የማያስፈልግና ግብር ከፋዩ ወርሃዊ እና ዓመታዊ ሪፖርቶችን ማድረጉ በማረጋገጥ ብቻ በቀጥታ የ Tax Clearance ማረጋገጫ መውሰድ የሚፈቀዱ የክሊራንስ አይነቶች ናቸው:-

1. የንግድ ፈቃድ ወይም የሙያ ፈቃድ ማደስ


2. ጨረታ ለመካፈል ወይም ለመሳተፍ


3. የተሽከርካሪ እና የኮንስትራክሽን ማሽነሪ ዓመታዊ ምዝገባ እና ክላውዶ


4. የባንክ ብድር ለመውሰድ


5. የመድን ካሳ (Insurance claim) ለመቀበል


6. የድርጅት ስም ወይም አድራሻ ለመቀየር


7. የንግድ ዘርፍ ቅነሳ (ነገር ግን ሀብትን ሳይጨምር) ለማድረግ


8. የማህበራዊ ዋስትና እና የጡረታ መዋጮ ከፈለ ተረጋግጦ መሆን (Pension & Provident Fund Clearance)

--------||----------
የግብር ጉዳዬች የተመለከቱ ወቅታዊ፣ ትኩስ እና የተሟሉ መረጃዎችን ለማግኘት  :-
🌎🌎🌎🌎🌎🌎
🎯ዩቲዩብ :-
youtube.com/@ethiopiatax
🎯 ፌስቡክ፡- www.facebook.com/haniaccounting
🎯 በድረ ገጽ፦
www.hanitube.com
🎯በቴሌግራም፦
t.me/ethiopiataxlaw
#ethiopiatax #taxation

1 month ago | [YT] | 7

Hani Tube

በ2016 ዓ.ም ሊከፈል የሚገባ #የመንግስት ክፍያ (ለምሳሌ ማዘጋጃ ቤት ክፍያ) የነበረ ቢሆንም ይህ ክፍያ በ2017 ቢከፈል የዚህ ክፍያ ወጪው በ2016 ወይስ በ2017 በጀት ዓመት ሒሳብ መዝገብ ላይ መካተት አለበት?

መልስ

#በኢትዮጵያ_ግብር_ሕግ ማለትም የፌድራል የገቢ ግብር አዋጅ 979/2016 እና እንዲሁም የዚህ አዋጅ ደንብ ቁጥር 410/2017 መሰረት ድርጅት ግብር ከፋይ እና ደረጃ "ሀ" ግብር ከፋዬች ምዝገባቸውን Accrual basis መሰረት እንዲመዘገቡ ያስገድዳል ።

#በAccrual basis ማለት ድርጅቱ የፈጸመው ወጪ መመዝገብ ያለበት ወጪው በተከሰተበት ዓመት ላይ ይመዘገባል፣ ምንም እንኳን የወጪውን ክፍያ በሌላ ዓመት ቢከፈልም።

📌 ለግንዛቤ ያክል 2 ዓይነት Accounting Basis አሉ:-

1) Accrual basis – ደረጃ ሀ እና የንግድ ኩባንያዎች በግዴታ በዚህ አካውንቲንግ አመዘጋገብ መሰረት ይመዘግባሉ።

👉በዚህ አግባብ ምዝገባ ሲከናወን ድርጅቱ ወጪውን የወጣበትን እንጂ ክፍያ የከፈለበትን ጊዜ ላይ አይመሠረትም።


2) Cash basis – ቀላል የሒሳብ መዝገብ እንዲያቀርቡ የተፈቀደላቸው ግ/ከፋዮች ይህን ምዝገባ ሊከተሉ ይችላሉ።

📌 ወጪው መመዝገብ ያለበት ገንዘብ በተከፈለበት ጊዜ ብቻ መሆን አለበት ።

በመሆኑም

👉 ኩባንያ (PLC) ከሆነ Accrual basis መጠቀም ግዴታ ነው።

በዚህ አግባብ ከላይ ለተነሳው ጥያቄ መልሱ በዚህ መልኩ መቃኘት ይፈልጋል :-

🅰️ በ2016 በትክክል ወጪው ተመዝግቦ ከነበረ ማለትም :-

🏷2016 ዓ.ም ወጪው የወጣበት ዓመት ምዝገባ
Dr. Expense) 1000
Cr. Accrual Liability 1000

🏷2017 ዓ.ም ክፍያ ተፈጸመ ጊዜ

Dr. Accrual Liability 1000
Cr. Bank 1000

በመሆኑም ከዚህ ምዝገባ የምንረዳው ወጪው 2016 ላይ የወጣ ቢሆንም ክፍያ የተፈጸመው በ2017 ላይ ነው።


🅱️ 2016 ምዝገባ ሳይደረግ ከተዘለለሳ? (Prior Period Error)

በዚህ ግዜ በ2017 ዓ.ም መጀመሪያ ላይ የዚህን ስህተት ማስተካከያ መመዝገብ ይገባል ።


Dr. Retained Earnings 1,000
Cr. Liability 1,000

🔥ልክ 2017 በኋላ ክፍያ ተፈጸመ ጊዜ


Dr. Liability 1000
Cr. Bank 1000

👉 ይህ 2017 ወጪ አይሆንም፣ እንደ ቀድሞ ዓመት ስህተት በRetained Earnings ይቀንሳል።

ማጠቃለያ

👉በኢትዮጵያ የግብር ህግ መሰረት Accrual basis መጠቀም ግዴታ ነው።

👉ይህ መዘጋጀቤታዊ ወጪው በ2016 ዓ.ም የወጣ እንደመሆኑ ምንም እንኳን ክፍያ ባይከፈልም የዚህ ወጪ ክፍያ በዛው በጀት ዓመት ተመዝግቦና ወጪው ተቀንሶ መታየት ይኖርበት የነበረና በ2017 ግን ክፍያ ብቻ መከፈሉን በመመዝገብ መታለፍ ይገባው ነበር።

👉እንደዚህ አይነት ወጪዎች ሳይመዘገቡ ከተዘለሉ ማለትም በዚህ ምሳሌ አግባብ በ2016 ያልተመዘገቡ ምዝገባዎችን ድርጅቱ በቀጣይ በጀት ዓመት ማለትም በ2017 ማስተካከያ ምዝገባ (prior period adjustment ) ማድረግ ይኖርበታል።


----------||----------
የግብር ጉዳዬች የተመለከቱ ወቅታዊ፣ ትኩስ እና የተሟሉ መረጃዎችን ለማግኘት  :-
🌎🌎🌎🌎🌎🌎
🎯ዩቲዩብ :-
youtube.com/@ethiopiatax
🎯 ፌስቡክ፡- www.facebook.com/haniaccounting
🎯 በድረ ገጽ፦
www.hanitube.com
🎯በቴሌግራም፦
t.me/ethiopiataxlaw

#Ethiopiatax #Ethiopia_tax #Ethiopia #የኢትዮጵያ_ታክስ_አዋጅ #ግብር
☎️ 0936_595858

3 months ago | [YT] | 6